Chorwackie skarby: Vela Luka – wyspa Korčula
Vela Luka – idealne miejsce na wakacje w Chorwacji z dala od tłumów
Miejscowość Vela Luka leży na wyspie Korcula na jej zachodnim końcu w żupania dubrownicko-neretwańskiej, po przeciwnej stronie wyspy niż miasto Korcula. Co więcej przystań promowa umożliwia połączenia promowe m.in. z miastem Split, a także wyspami Hvar oraz Mljet. Warto również, wiedzieć że w Vela Luka urodził się znany chorwacki piosenkarz pop – Oliver Dragojević. Ponadto miejscowość Vela Luka jest jednym z najbardziej nasłonecznionych miejsc w Chorwacji – 2671 godzin słonecznych rocznie!
Na podstawie badań archeologicznych możemy powiedzieć, że obszar Vela Luka był zamieszkany już od czasów prehistorycznych. Co więcej świadczą o tym badania archeologiczne prowadzone w jaskini Vela špilja położonej nad zatoką Kale. Na obecnym etapie badań stwierdzono, że jaskinia była zamieszkana nieprzerwanie od początku neolitu – wczesnej epoki kamienia, około 6500 p.n.e. Ale o samej jaskini Vela špilja piszemy nieco dalej.
Vela Luka historia
Współczesną osadę założono pod koniec XVIII wieku, jednak nazwy niektórych miejsc, zwłaszcza kościołów wspomniano w pismach znacznie wcześniej. Na przykład informacje archiwalne na temat kościoła sv Ivana z Gradiny znaleziono podczas wizyty arcybiskupa Valiera już w 1579 roku!
Co więcej dzięki doskonałej lokalizacji portu oraz ważnym zmianom administracyjnym oraz politycznym, po upadku Republiki Weneckiej, na obszarze obecnej Vela Luka powstała odrębna jednostka administracyjna. Jednostka ta posiadała lokalnego władcę (1828 r.) oraz własną parafię (1849 r.).
Zdecydowanie okres od 1834 do 1849 roku jest jednym z najbardziej ważnych okresów w rozwoju Vela Luka. Ruszyła budowa nowego kościoła (1834–1846), następnie utworzono regularną szkołę dla mężczyzn. Natomiast od 1869 roku wnioskowano o odłączenie od Blato i utworzenie niezależnej gminy. W 1899 roku odbyły się pierwsze wybory samorządowe oraz wybrano burmistrza.
Wraz z powstaniem niezależnej gminy, przygotowano pieczęć oraz herb miasta z wizerunkiem gołębia w locie z gałązką oliwną w dziobie, symbolami miłości oraz pokoju. Druga połowa XIX wieku to, jeden z najważniejszych, jeśli nie najbardziej znaczący okres w historii miasta. W ciągu 50 lat nastąpił proces rozwoju Vela Luka, uzyskała ona całkowitą niezależność pod względem kościelnym, terytorialnym oraz politycznym.
Vela Luka co zobaczyć?
W miasteczku warto zwrócić uwagę na zatokę Gradina. Ponieważ na wschód od centrum miasta stoi kościół sv. Ivan, który pochodzi z XV wieku. Natomiast przy zatoce Kale obecnie znajduje się ośrodek rehabilitacyjny Kalos. Natomiast bezsprzecznie ulubionym miejscem wycieczek jest wysepka Ošjak z chronionym Parkiem pokrytym lasami.
Jaskinia Vela špilja
Jaskinia Vela špilja znajduje się na południowym zboczu wzgórza Pinski Rat, 130 m nad zatoką Kale. Wejście do jaskini ma od 1 do 10 m szerokości oraz 4 m wysokości. Wejście jest skierowane na południe, z widokiem na rozległą zatokę wraz z pobliskimi wysepkami oraz żyzne pola Blato.
Jaskinia ma owalny kształt, około 40 m długości i szerokość, z niewielkim spadkiem w kierunku wnętrza. Wysokość jaskini we wnętrzu wynosi około 17 m, natomiast w szczycie znajdują się dwa otwory, przez które wpada światło dzienne oraz całkowicie je oświetla.
Po raz pierwszy wspomniano o jaskini Vela Spila już w 1214 r. Dotychczas zbadano około 250 m2 jaskini, co stanowi około 20% całej powierzchni Vela Spila. Co więcej rzeczy znalezione podczas wykopków archeologicznych w jaskini Vela Spila przechowywane są w zbiorach muzeum Centrum Kultury od 1991 r.
Vela Luka plaże
Vela Luka dzięki swojemu położeniu posiada wiele zatok i zatoczek, w których ukryte są całkiem sympatyczne żwirowe plaże. Najbliżej miasta a zarazem najbardziej popularne i oblegane plaże to: Poseidon, Travanj, Gabrica, Plitvine, Picena oraz Bili Zal. Nieco dalej od centrum miasta, warte uwagi są również plaże Tri Luke, Gradina, Martina Bok czy plaża na wysepce Ošjak. Jednocześnie nieopodal plaży Plitvine w zatoce Plitvine znajdziemy plażę dla psów.
Vela Luka atrakcje w pobliżu
O tym, że będąc w Vela Luka warto odwiedzić miasto Korcula, pisać Wam nie będziemy. Szczegóły o miasteczku Korcula znajdują się pod linkiem. Natomiast warto, zwrócić uwagę na zdecydowanie mniej popularne miejsca na wyspie.
Blato
Blato malowniczo wznosi się na wzgórzach. Zbudowano go amfiteatralnie na kilku pagórkach wokół centrum, które stanowi mała dolina. Polecamy spacer długą lipową aleją nazywaną Zlinja, wzdłuż której zbudowano główne budynki miejscowości: szkołę, hotel, bank, sklepy, Urząd Miejski oraz Ośrodek Zdrowia. Mieszkańcy Blato dawniej zajmowali się w głównej mierze rolnictwem oraz rzemiosłem, jednak obecnie popularna jest tu turystyka. W centrum znajduje się była siedziba korczulańskiej szlachty, wśród których wyróżnia się rezydencja Ameri. Obecnie wykorzystywana jest ona na potrzeby muzeum ze zbiorami archeologicznymi, historycznymi oraz etnograficznymi.
Hum
W miejscowości Hum znajduje się punkt widokowy na szczycie góry o wysokości 376 m.n.p.m. oraz mały opuszczony fort wojskowy, z którego można podziwiać widoki na dużą część Adriatyku. Warto wiedzieć, ze forteca pochodzi z XIX wieku, zbudowano ją za czasów panowania Austro-Węgier. Niestety do dziś zachowały się jedynie jej fragmenty. Ponadto przy dobrej pogodzie i widoczności, możemy podziwiać całą zatokę, pobliskie wyspy, a także (jak niektórzy twierdzą!) wybrzeże Dalmacji.
Zavalatica
Zavalatica to małe typowo “wyspiarskie” miasteczko położone w naturalnej zatoczce po południowej stronie wyspy Korčula, około 30 km od miasta Korčula. Ponadto Zavalatica oddalona jest około 2 kilometrów od małego miasteczka Čara, położonego wewnątrz wyspy Korčula. Mieszkańcy tej miejscowości zajmują się przede wszystkim turystyką, rybołówstwem oraz uprawą winorośli. Zavalatica to miejsce dla miłośników rodzinnego wypoczynku w cichym (nawet w sezonie), spokojnym miejscu w przepięknym otoczeniu przyrody. Sąsiednia wyspa Lastovo czyni Zavalatica idealnym miejscem wypadowym na wyspę Lastovo oraz okoliczne wysepki należące archipelagu, które zachwycą miłośników nurkowania.
Vela Luka dojazd
Przez cały rok ze Splitu regularnie kursują promy samochodowe oraz pasażerskie Jadrolinija. Poza tym kursują katamarany między innymi na wyspę Lastovo. Dodatkowo pomiędzy Vela Luka a miastem Korcula kursują regularne linie autobusowe, które zatrzymują się w miejscowościach po drodze. Naszym zdaniem podróż autobusem między Vela Luka a miastem Korcula jest ciekawym i wygodnym sposobem na poznanie wyspy Korcula. Trasa prowadzi praktycznie z jednego krańca wyspy na drugi. Podróż odbywa się komfortowymi autobusami i zajmuje około 1,5 godziny ( w zależności od trasy). Droga prowadzi przez zalesione wzgórza wyspy Korcula z widokiem na morze Adriatyckie.
Prom Split Vela Luka
Z miasta Split jak już wcześniej wspomnieliśmy można dotrzeć na wyspę Korcula, całorocznym katamaranem Krilo do miasta Hvar na wyspie Hvar, a następnie na wyspę Korcula do miasta Korcula (rozkład).W sezonie wakacyjnym dodatkowy katamaran Krilo zatrzymuje się w Prigradicy (rozkład).
Letni prom pasażerski Split-Milna-Hvar-Korcula-Dubrownik wyrusza rano ze Splitu, co umożliwia wycieczkę do Korcula ze Split (rozkład).
Vela Luka noclegi
Naszym zdaniem jest to zdecydowanie malowniczo położone miejsce, podążające za nowoczesnymi trendami turystycznymi. Dlatego też Vela Luka oferuje niezwykle wysokiej jakości zakwaterowanie w apartamentach, pensjonatach, willach, hotelach oraz kempingu.
Vela Luka 2022 – vlog
Vela Luka mapa
Vela luka kamera
Kamera Vela Luka znajduje się pod linkiem tutaj
Podsumowując, Vela Luka to jakby miejsce na końcu świata. Co więcej, jest to miejsce zdecydowanie odmienne niż miasteczka położone w południowej Dalmacji. Zdecydowanie jest tu ciszej, spokojniej jakby czas się zatrzymał. Nas ono zauroczyło 🙂
