Pustelnia Blaca – klejnot ukryty w skalach wyspy Brač
Ostatnia aktualizacja 1 miesiąc ago by Magdalena
Na wyspie Brač, znanej z białego kamienia, z którego powstał nawet Biały Dom w Waszyngtonie, kryje się jedno z najbardziej niezwykłych miejsc Dalmacji – Pustelnia Blaca (Pustinja Blaca). To nie jest zwykły klasztor, ani ruina przeszłości. To opowieść o ludzkiej wytrwałości, samotności i geniuszu, wpisana w skały dalmatyńskiego krajobrazu.
Historia Pustelni Blaca
Pustelnia Blaca powstała w XVI wieku, gdy dwaj głagoliccy mnisi uciekli z Makarskiej przed Turkami i schronili się w trudno dostępnym kanionie. Na stromych zboczach, gdzie wydawało się, że nie da się żyć, zbudowali kaplicę i mały klasztor. Z czasem dołączyli do nich inni zakonnicy, a Blaca przekształciła się w samowystarczalną pustelnię. Mnisi uprawiali winorośl, wytwarzali wino i miód, a także prowadzili szkołę i bibliotekę.

Z biegiem lat pustelnia stała się jednym z najlepiej prosperujących majątków na wyspie. Jej rozwój trwał aż do XX wieku, kiedy to ostatni mnich, słynny astronom i ksiądz Nikola Miličević, mieszkał tu aż do swojej śmierci w 1963 roku. To właśnie on nadał Blacy naukowy charakter – posiadał własne obserwatorium astronomiczne i cenne instrumenty, które można podziwiać do dziś.
Obronny klasztor mnichów- Pustelnia Blaca na wyspie Brač
Pustelnia Blaca to miejsce wyjątkowe na mapie wyspy Brač. Miejsce to jest bardzo dobrze ukryte. Położone jest u podnóża całkiem sporej, pojedynczej skały w południowej części wyspy Brač, między miejscowościami Bol oraz Milna. Pustelnię tworzy obecnie Muzeum oraz klasztor, który należał dawniej do mnichów. Pierwsze wzmianki o Blaca pochodzą z XVI wieku, wtedy to mnisi, szukając schronienia na Brač przed Turkami, znaleźli odpowiednie miejsca do schronu i osiedlenia się.

Pustelnia Blaca – początki
Pierwszymi mieszkalnymi „pomieszczeniami” były jaskinie w skale, w których to mnisi przechowywali wodę oraz żywność, następnie jaskinie służyły jako schronienie dla zwierząt. Z czasem wybudowano klasztor oraz kościół i powstała całkiem spora wspólnota religijna.
Pod koniec XIX wieku zbudowano wysoki mur na 8 metrów wysokości, chroniący cały kompleks budynków. Kolejnym etapem było zbudowanie trzypiętrowego budynku, który wyposażono następnie w eleganckie oraz drogocenne meble, zegary, obrazy i zebrano całkiem sporą kolekcję książek.
Co zobaczyć w Pustelni Blaca?
We wnętrzu klasztoru zachowało się wiele oryginalnych mebli, narzędzi i dokumentów. Można zobaczyć dawną drukarnię, kuchnię z ogromnym paleniskiem, refektarz, piwniczkę z winem i bibliotekę liczącą ponad 11 tysięcy tomów. W jednym z pomieszczeń znajduje się wspomniane obserwatorium astronomiczne, w którym ksiądz Miličević prowadził badania nieba i korespondował z naukowcami z całej Europy.
Z tarasów pustelni roztacza się zapierający dech w piersiach widok na okoliczne wzgórza i doliny. Trudno uwierzyć, że w tym skalnym pustkowiu przez wieki kwitło życie duchowe i intelektualne.
Pustelnia Blaca zwiedzanie: Godziny otwarcia i bilety
Jeśli chcesz uniknąć tłumów, najlepiej odwiedzić to miejsce wcześnie rano lub tuż przed zamknięciem. Cisza i chłód kamiennych murów tworzą wtedy atmosferę, która przypomina, że Blaca to nie tylko muzeum, lecz także święte miejsce kontemplacji.
Godziny otwarcia
- 16 czerwca – 15 września: 9:00 – 17:00 (codziennie oprócz poniedziałków) Ostatnie wejście dla zwiedzających o godz. 16:30
- 16 czerwca – 15 września: 9:00–15:00 (codziennie oprócz poniedziałków); ostatnie wejście dla zwiedzających o godz. 14:30.
Ceny biletów
- 8 € dla osób indywidualnych – dorośli
- 5 € dla osób indywidualnych – emeryci (chorwaccy) i członkowie klubów górskich
- 2 € dla osób indywidualnych – dzieci do 14 lat (w wieku szkolnym)
Ważne informacje
Na spacer do Pustelni Blaca zalecamy założenie obuwia sportowego. Obecnie w Pustelni Blaca nie ma punktów gastronomicznych, dlatego zalecamy zabranie ze sobą wystarczającej ilości wody/przekąsek oraz wody. Aby dotrzeć do muzeum, należy pokonać stromą, 2,5-kilometrową ścieżkę.
Pustelnia Blaca
Na najwyższym poziomie Pustelni powstało obserwatorium astronomiczne, w którym to Nikola Miličević – duchowny żyjący w latach 1887 – 1963, studiował między innymi: matematykę, astronomię oraz fizykę. Wybitny duchowny za pomocą największego (w tamtych czasach) na Półwyspie Bałkańskim teleskopu odkrył między innymi nową gwiazdę oraz kometę. Podczas zwiedzania Pustelni Blaca, możemy zobaczyć zarówno teleskop, zbiór książek naukowych, czasopism oraz dokumentów astronomicznych.
Najważniejszym miejscem w całym kompleksie była zdecydowanie kuchnia, w której to wszyscy spotykali się podczas posiłków oraz wieczornych rozmów. W centralnej części kuchni do dziś w nienaruszonym stanie, znajduje się ogromny komin. Natomiast na skalnym klepisku przez praktycznie cały rok, paliło się ognisko, dookoła którego, gromadziła się wspólnota. Ogień gaszono tylko raz w roku, w Wielki Czwartek i ponownie go rozpalano w Wielkanoc.

W budynkach Pustelni Blaca znajdowała się także jedyna w tej okolicy szkoła, do której uczęszczało około dwudziestu uczniów. Każdego dnia, każdy z uczniów miał obowiązek przynieść jeden kawałek drewna, który dokładano do ogniska. Była to swego rodzaju zapłata za naukę, a tym samym, doskonała metoda do podtrzymania ognia.
Duchowa Wspólnota trwała nieco ponad cztery wieki, do momentu kiedy w roku 1963 zmarł ostatni kapłan, który zarządzał klasztorem , czyli Nikola Miličević. Od tamtego czasu Pustelnia Blaca jest unikalnym zabytkiem kulturowym, który łączy w sobie wartości duchowe oraz dobra materialne. Pustelnia Blaca to pomnik ludzkiej wytrwałości i pracy, położony w wyjątkowym miejscu wyspy Brač. W 2015 roku Pustelnia Blaca stała się także kandydatem do Europejskiej Nagrody, przyznawanej za osiągnięcia w dziedzinie krajobrazu.
Pustelnia Blaca – jak się tam dostać

Jak dotrzeć do Pustelni Blaca?
Dojazd do pustelni nie jest prosty, ale właśnie to czyni ją tak wyjątkową. Z miejscowości Bol należy kierować się w stronę Vidovej Gory i skręcić w stronę zatoki Blaca. Samochód można zostawić na wyznaczonym parkingu, a następnie trzeba zejść pieszo wąską, kamienistą ścieżką. Wędrówka zajmuje około 45 minut i prowadzi przez malowniczy kanion, w którym wciąż czuć ducha dawnych mnichów.
Latem warto pamiętać o wodzie, nakryciu głowy i odpowiednim obuwiu – słońce na wyspie Brač potrafi być bezlitosne. Choć trasa wymaga odrobiny wysiłku, widok pustelni wyrastającej ze skał wynagradza każdy krok.
Dlaczego warto odwiedzić Pustelnię Blaca?
Pustelnia Blaca to więcej niż atrakcja turystyczna. To lekcja pokory i dowód na to, jak wiele można osiągnąć dzięki wytrwałości i wierze. Wędrując po jej kamiennych korytarzach, można niemal usłyszeć echo modlitw i rozmów mnichów, którzy żyli tu z dala od świata.
To także świetny punkt dla miłośników historii, architektury i astronomii. Każdy, kto odwiedzi Blacę, zrozumie, że Brač to nie tylko plaże, ale też duchowa głębia, zaklęta w kamieniu.
Blaca mapa
Na zakończenie wpisu, polecamy jeszcze zajrzeć do miejscowości Supetar, również na wyspie Brac.
Pustelnia Blaca dziś
Dziś Blaca jest pod opieką Muzeum w Splicie i stanowi część dziedzictwa kulturowego Chorwacji. Odrestaurowana z pietyzmem, przyciąga podróżnych z całego świata. To jedno z tych miejsc, które pozwala zwolnić, zatrzymać się i pomyśleć o tym, co naprawdę istotne.
W cieniu kamiennych murów, w miejscu, gdzie przez stulecia ludzie łączyli modlitwę z nauką i pracą, łatwo poczuć, że Pustelnia Blaca to nie tylko zabytek, lecz także symbol harmonii między człowiekiem a naturą.


