Wiedeń
Wiedeń – stolica i największe miasto w Austrii nad Dunajem
Wiedeń założono w 500 r.p.n.e. jako celtycką osadę. Prawa miejskie uzyskał w 1221 r., natomiast w 1918 r. stał się stolicą Republiki Austrii. Warto wiedzieć bowiem, że historyczne centrum miasta Wiedeń w 2001 r. wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Czym nas zauroczył cesarski Wiedeń? Co warto skosztować w Wiedniu? Co warto zobaczyć a co można odłożyć na następny raz? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule 🙂 Zapraszam!
Wiedeń mapa
Wiedeń – architektura cesarska
Cesarska wielkość Wiednia jest dziedzictwem potężnej monarchii Habsburgów. Przede wszystkim Hofburg przez ponad sześć stuleci był w ich posiadaniu. Poza tym inne ogromne pałace godne uwagi to m.in.: barokowy Pałac Belvedere i letnia rezydencja Habsburgów z 1441 pokojami, Schloss Schönbrunn, neogotycki Ratusz, oraz interesująca Ringstrasse otaczającą Innere Stadt (centrum miasta).
Wiedeń – muzyka poruszająca duszę
Dzięki muzycznemu dziedzictwu, które obejmuje kompozytorów Wolfganga Amadeusza Mozarta, Josepha Haydna, Ludwiga van Beethovena, Franza Schuberta, Johanna Straussa (ojca i syna), Johannesa Brahmsa i Gustava Mahlera, Wiedeń jest znany jako Miasto Muzyki. W skład niesamowitych miejsc, w których można dziś podziwiać występy, należy słynny pod względem akustycznym Musikverein, złota i kryształowa główna opera – Staatsoper. Muzyka ożywa dzięki interaktywnym eksponatom w interesującym muzeum Haus der Musik.
Wiedeń – renomowane jedzenie i picie
Z pewnością sznycel wiedeński, Tafelspitz (wołowina z grilla) podawana z gulaszem to tylko namiastka kuchni wiedeńskiej. Eleganckie restauracje, w tym piwniczki wypełnione najlepszej jakości winem podawanym w Vinothek (winiarnia) oraz w rustykalnych obłożonych winoroślą Heurigen w winnicach otaczających Wiedeń są bardzo klimatyczne. A co za tym idzie lokalne i międzynarodowe przysmaki wypełniają stoiska Naschmarkt (Targu) w centrum Wiednia, natomiast kreatywni szefowie kuchni eksperymentują z lokalnymi produktami.
Wiedeń atrakcje
Katedra św. Szczepana, 01, Stephansplatz
Katedrę św Szczepana usytuowano pośrodku Stephanplatz w najstarszej części Wiednia. Katedra słynie z licznych przedstawień w dziejach grafiki i malarstwa. Budowana w latach 1230-1263 w stylu późnoromańskim, na początku XIV w. przybrała obecną formę gotycką. Katedra św Szczepana jest jedną z największych europejskich świątyń, ma długość 107 m oraz szerokość 34 m. Ponadto świątynia posiada 22 dzwony.
Z zewnątrz pierwszą rzeczą, która zwróci Waszą uwagę z pewnością, jest wspaniały dach kryty dachówką. Wewnątrz Katedry znajduje się wspaniała gotycka kamienna ambona wykonana w 1515 roku. Po drugie wewnątrz Katedry warto zwrócić uwagę na prawe prezbiterium. Znajduje się tam bowiem renesansowy grobowiec z czerwonego marmuru Fryderyka III. To właśnie pod jego rządami miasto Wiedeń stało się biskupstwem (a kościół katedrą) w 1469 roku. Warto wiedzieć, że nawa główna jest zamykana podczas mszy (która odbywa się do ośmiu razy dziennie).
Schloss (Pałac) Schönbrunn, 13, Schönbrunner Schlossstrasse 47
Wiedeński Pałac zbudowano w XIII w. Dominującym stylem jest barok i klasycyzm. W apartamentach Franciszka Józefa oraz cesarzowej Elżbiety obecnie mieści się muzeum. Wejście do pałacu znajduje się od strony Placu św. Michała na którym odsłonięte są wykopaliska z czasów starożytnego Rzymu. W Sylwestra co roku organizowany jest tradycyjny bal cesarski. Pałac Habsburgów wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Z 1441 pokoi 40 jest otwartych dla zwiedzających. Ponadto podczas zwiedzania możemy obejrzeć nawet 22 apartamenty w tym dodatkowo prywatne apartamenty Franciszka Józefa i Sisi.
Te nieco dziwnie rzymskie ruiny, znajdujące się w ogrodach Schönbrunn, z łukami oraz popiersiami, zostały stworzone jako „zachcianka” ówczesnych właścicieli ogrodu i pałacu Schönbrunn w 1778 roku. Ponadto Kronprinzengarten w Schönbrunn z pergolami jest repliką oryginalnego barokowego ogrodu powstałego w 1750 roku.
Rathaus, Ratusz, 01, Rathausplatz 1
Neogotycki ratusz wiedeński, ukończony został w 1883 r. przez Friedricha von Schmidta (który zaprojektował m.in. katedrę w Kolonii). Ponadto Ratusz wzorowano na flamandzkich ratuszach, z koronkowymi zdobieniami, szpiczastymi oknami i wrzecionowymi wieżami. Dodatkowo jest główną atrakcją XIX-wiecznej architektury bulwaru Ringstrasse. Brązowe posągi Józefa Lannera oraz Johanna Straussa I stoją w Rathausparku. Bezpłatne jednogodzinne wycieczki z przewodnikiem są prowadzone w języku niemieckim. Dodatkowo wielojęzyczne przewodniki audio są również bezpłatne.
Kunsthistorisches Museum Vienna, 01, Maria-Theresien-Platz
Najważniejszym punktem każdej podróży do Wiednia jest wizyta w Kunsthistorisches Museum Vienna. Muzeum jest wypełnione dziełami najwybitniejszych malarzy, rzeźbiarzy i rzemieślników w Europie. Zbiory muzeum mieszczą się w neoklasycznym budynku, który rywalizuje z zawartą w nim sztuką. Bynajmniej rozmach sztuki zgromadzonej przez Habsburgów jest po prostu niezwykły. Znajdziemy bowiem w Muzeum takie dzieła jak: Pieter Bruegel (starszy): Wieża Babel (1563), Rafael: Madonna del Prato (1506) i Giuseppe Arcimboldo’s Summer (1563).
Kolumna Morowa
Barokowa kolumna zwana również Kolumną Morową jest symbolem Wiednia. Kolumna powstała dla uczczenia życia, przed epidemią Dżumy, która opanowała Wiedeń w 1679 r. Twórcą był Leopold I, który zbudował ją w podziękowaniu za przeżycie epidemii. Kolumna Morowa mieści się na Placu Graben. Początkowo była to drewniana budowla, pod którą zakopywano zwłoki osób pochłoniętych przez Dżumę.
Prater
Największy park w centrum Wiednia, o powierzchni 60 km2, obejmuje las i park, a także place zabaw dla dzieci, basen, pole golfowe oraz tor wyścigowy. Dodatkowo Prater leży pomiędzy Dunajem a Kanałem Dunajskim. Poza tym niegdyś były to tereny łowieckie Habsburgów, które cesarz Józef II udostępnił mieszkańcom Wiednia w 1766 r. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa pratum, co znaczy łąka. Środkowa aleja Hauptallee, otoczona jest kasztanowcami, które jesienią przybierają rdzawy i złoty kolor, a wiosną obsypane są białymi kwiatami. Nad parkiem rozrywki Würstelprater góruje jedna z najbardziej widocznych symboli Wiednia – Riesenrad. Riesenrad zbudowano w 1897 roku przez Anglika Waltera Basset. Na zakończenie warto wiedzieć, że diabelski młyn wznosi się na 65 m wysokości i waży 430 ton, a ponadto przejażdżka młynem trwa około 20 minut.
fot. pixabay.com
Planetarium, 02, Oswald-Thomas-Platz 1
Planetarium to jest największym planetarium w całej Austrii. Wiedeńskie planetarium znajduje się na skraju Würstelprater za Riesenradem. Co więcej pokazy odbywają się zwykle o godz. 9.30 lub 10.00, 11.00, 15.00 i 18.00 lub 19.00. Wszystkie programy są jednak tylko w języku niemieckim. Ceny biletów kształtują się następująco: koszt wstępu dla osoby dorosłej / dziecka 9 € / 6,50 €.
Hermesvilla, 13, Lainzer Tiergarten
Pośrodku dawnego cesarskiego obszaru łowieckiego Lainzer Tiergarten leży sielankowy „Zamek Snów”, jak kiedyś nazwała swoją willę cesarzowa Elżbieta. Hermesvillę zbudował Karla von Hasenauera w latach 1882–1886 w stylu późnego romantyzmu. Co ważne, pałacowa willa była prezentem dla cesarzowej Elżbiety od Franciszka Józefa I, z nadzieją, że może być bardziej skłonna do pozostania w Wiedniu. Co ciekawe, znani artyści, tacy jak Franz Matsch, Hugo Charlemont, Georg i Gustav Klimt, zaprojektowali cesarską prywatną komnatę. Reasumując koszt wstępu dla osoby dorosłej – 7 € / dzieci wchodzą gratis.
Schloss Belvedere, 03, Prinz-Eugen-Strasse 27
Zamek Belvedere jest jednym z najpiękniejszych na świecie barokowych pałaców. Zaprojektowany był przez Johanna Lukasa von Hildebrandta (1668–1745). Ponadto zbudowano go dla genialnego stratega wojskowego księcia Eugeniusza Sabaudzkiego- zdobywcy Turków w 1718 roku. Jego kunszt zwraca uwagę, tym bardziej że, pałac wypełniono dziełami sztuki Klimta, Schiele i Kokoschki.
Hofburg, 01, Michaelerkuppel
Nic nie symbolizuje bogatego dziedzictwa kulturowego i historycznego Austrii bardziej niż Hofburg – dawna siedziba Habsburgów od 1273 do 1918 r. Najstarszą częścią jest XIII-wieczny Schweizerhof (Szwajcarski Dziedziniec). Nazwano go na cześć szwajcarskich strażników, którzy go chronili. Renesansowa szwajcarska brama pochodzi z 1553 roku. Dziedziniec przylega do większego dziedzińca In der Burg, którego centrum zdobi pomnik cesarza Franciszka II. Obecnie znajdują się tutaj apartamenty prezydenta Austrii.
Kaiserappartements, niegdyś oficjalne apartamenty Franciszka Józefa I oraz cesarzowej Elżbiety, olśniewają bogactwem. Muzeum Sisi poświęcone jest najukochańszej cesarzowej Austrii. Znajdują się w nim stroje oraz biżuteria monarchini Austrii. Wielojęzyczne przewodniki audio są wliczone w cenę biletu wstępu.
W pałacu Hofburg a dokładnie w Kaiserliche Schatzkammer znajdują się świeckie i kościelne skarby (w tym obrazy i ołtarze z epoki baroku) o bezcennej wartości. Bowiem samo bogactwo tej kolekcji klejnotów koronnych przyprawia o zawrót głowy. Zwiedzając sale, możecie zobaczyć wspaniałe skarby takie jak: złota róża, wysadzane diamentami szable tureckie, 2680-karatowy kolumbijski szmaragd, a najważniejszym skarbem jest cesarska korona.
W Świętym Skarbcu znajduje się ponadto kolekcja rzadkich relikwii religijnych: fragmenty Prawdziwego Krzyża, Świętej Włóczni, która przebiła Jezusa na Krzyżu, jeden z gwoździ Ukrzyżowania, cierń z korony Chrystusa oraz kawałek obrusu z Ostatnia Wieczerza.
Na zakończenie warto wiedzieć, że wielojęzyczne przewodniki audio kosztują 5 € (krótsza trasa audiowizualna jest bezpłatna), naszym zdaniem są dość opłacalne. Połączony bilet Schatz der Habsburger, który obejmuje Kunsthistorisches Museum Vienna i Neue Burg Museums, kosztuje 20 EUR.
Pałac Liechtenstein, 09, Fürstengasse 1
Liechtenstein to wysublimowany barokowy pałac, który stoi na pięknie zaprojektowanym terenie z pięknym ogrodem. Mieści się w nim również prywatna kolekcja sztuki księcia Hansa-Adama II z Liechtensteinu – którego rodzina mieszkała w Wiedniu do 1938 r. Pałac zawiera kolekcję około 200 obrazów i i 50 rzeźb z okresu od 1500 do 1700 roku. Pałac można odwiedzać dwa razy w miesiącu, podczas godzinnej wycieczki z przewodnikiem (w języku niemieckim; dostępny audioprzewodnik). Zdecydowanie warto zarezerwować zwiedzanie z wyprzedzeniem.
Na górze znajduje się Herkulessaal (Sala Herkulesa) – tak nazwana na cześć motywów Herkulesa w freskach sufitowych przez znanego rzymskiego malarza Andreę Pozzo (1642–1709). W pałacu można podziwiać zbiory dzieł sztuki m.in.: Rubensa, najważniejsze dzieła van Dycka, Lucasa Cranacha i Rafaela oraz dzieła Rembrandta, van Ruysdaela i Hamiltona. Ponadto do tego dochodzi porcelana, bogata kolekcja przedmiotów z brązu oraz jedna z najpiękniejszych zachowanych do dzisiaj okazałych francuskich dorożek. Szczególnie bowiem wartościowym eksponatem jest też Florentine Badminton Cabinet, najcenniejszy mebel na świecie, wykonany dla brytyjskiego szlachcica Henry’ego Somerseta, trzeciego księcia Beauforta, w latach dwudziestych XVII wieku.
Dzielnica Muzeów, 07, Museumsplatz
Dzielnica Muzeów obejmuje 90 000 m². Znajduje się tu bowiem 60 instytucji kultury. MuseumsQuartier Wien to nie tylko jeden z największych na świecie obszarów łączących sztukę i kulturę, ale także oaza ciszy i spokoju w centrum miasta z dziedzińcami, kawiarniami i sklepami. Zabytkowa architektura spotyka się z nowoczesnym designem, a wysoka kultura z subkulturami. Na terenie MuseumsQuartier Wien znajdują się między innymi: Muzeum Leopolda, MUMOK, Kunsthalle Wien, Architekturzentrum i Zoom.
Nie mniej jednak warto również zajrzeć do biblioteki, została ona założona pod koniec średniowiecza przez Habsburgów. Obecnie jest tu przechowywanych 200 000 książek z lat 1501-1850.
MUMOK, 07, Museumsplatz 1
Muzeum sztuki nowoczesnej MUMOK zawiera największą wiedeńską kolekcję sztuki XX wieku, prezentującą Fluxus, realizm w stylu secesyjnym, pop-art oraz fotorealizm. W rotacyjnych, tematycznych wystawach prezentowana jest kolekcja ekspresjonizmu, kubizmu oraz sztuki minimalnej. Kanciasty ciemny bazaltowy budynek wyraźnie kontrastuje głównie z historyczną architekturą MuseumsQuartier. Cena biletu wstępu do MUMOK dla osoby dorosłej / dziecka 12 € / gratis.
Staatsoper, 01, Opernring 2
Neorenesansowy budynek Staatsoper – Opery Wiedeńskiej, jest jedną z najlepszych sal koncertowych na świecie.
Warto wiedzieć, że operę zbudowano w latach 1861–1869 przez Augusta Siccarda von Siccardsburga oraz Eduarda van der Nülla. Staatsoper początkowo nie przypadł do gustu Wiedeńczykom a w szczególności Habsburgom. Pomimo chłodnego początkowego przyjęcia Opery, w jej siedzibie z czasem znalazło się kilku najbardziej znanych reżyserów w historii, w tym Gustav Mahler, Richard Strauss oraz Herbert von Karajan.
Co więcej, zwiedzanie Staatsoper z przewodnikiem obejmuje takie atrakcje jak zwiedzanie foyer, ozdobione popiersiami Beethovena, Schuberta oraz Haydna. Ponadto jeśli będziecie mieć szczęście będziecie mogli zobaczyć kulisy Opery.
Karlsplatz, Plac Karola
Plac nazwano tak w 1899 r. na cześć Karola VI, który obiecał zbudować tam kościół podczas epidemii dżumy w latach 1713/1714. Na placu Karola w Wiedniu mieszczą się m.in: Karlskirche (Kościół Karola), Wien Museum, Pawilon Secesji oraz Stacja metra. Na wschodzie parku dodatkowo znajduje się Karlskirche z rzeźbą plastyczną autorstwa Henrego Moore’a umieszczoną w „basenie” . Po zachodniej stronie parku z kolei znajduje się Uniwersytet Techniczny, Technishe Hochschule Vien oraz zabytkowa secesyjna stacja metra na placu Karola, autorstwa Otto Wagnera. We wnętrzu znajduje się wystawa poświęcona temu właśnie architektowi.
Karlskirche, 04, Karlsplatz
Karlskirche zbudowany został w latach 1716–1739, po ślubie Karola VI, pod koniec epidemii dżumy w 1713 r. Najpiękniejszy barokowy kościół w Wiedniu wznosi się w południowo-wschodnim krańcu Resselpark. Został on zaprojektowany przez Johanna Bernharda Fischera von Erlacha, a ukończony przez jego syna Josepha. Ogromna eliptyczna miedziana kopuła sięga 72 m. Ogromne bliźniacze kolumny z przodu są wzorowane na Kolumnie Trajana w Rzymie i pokazują sceny z życia św. Karola Boromeusza (który pomagał ofiarom zarazy we Włoszech), któremu poświęcony jest kościół. Cena wstępu obejmuje kaplicę Museo Borromeo i małe muzeum ze sztuką sakralną i odzieży podobno! od świętego. Panel ołtarza głównego przedstawia wniebowstąpienie św. Karola Boromeusza. Dodatkowo przed kościołem znajduje się staw, ozdobiony rzeźbą Henry Moore’a ( Hill Arches; 1973) zainstalowaną w 1978 r.
Naschmarkt, 06, Linke & Rechte Wienzeile
Na zakończenie pobytu lub na rozpoczęcie polecamy wizytę na słynnym Naschmarkt. Słynny wiedeński targ i miejsce z lokalnymi punktami gastronomicznymi rozpoczął funkcjonowanie jako targ rolny w XVIII wieku. Wtedy to właśnie tutaj przeniesiono rynek owoców na Freyung. Co ciekawe, ustawę uchwalono w 1793 r. Owoce i warzywa dostarczane do Wiednia furmankami sprzedawano na Naschmarkt. Natomiast wszystko, co sprowadzone było łodzią, można było sprzedawać z pokładów statków.
Co ciekawe oficjalnie rynek stał się znany pod nazwą Naschmarkt („rynek chrupania”) od 1905 roku, kilka lat po tym, jak Otto Wagner wykonał plan generalny modernizacji Wiednia. Poza tym w 1965 r. planowano go zburzyć – na szczęście go uratowano. Co więcej, Naschmarkt to nie tylko miejsce zakupów żywności i dobrego jedzenia, ale także w każdą sobotę odbywa się tu pchli targ.
Wiedeń kamery na żywo
Jeśli tęsknicie za Wiedniem (tak jak my), polecam podejrzeć co się dzieje w stolicy Austrii, dzięki kamerze na żywo na Kohlmarkt
Wiedeń – jak dojade?
Stolica Austrii jest doskonale skomunikowana z resztą stolic Europy oraz Polski. Z Polski dolecimy do Wiednia samolotem, dojedziemy pociągiem, autobusem lub własnym autem. W tym miejscu polecam wpis Winiety Austria dla planujących podróż na własną rękę autem.
Warto wiedzieć, że dojazd jak i poruszanie się po Wiedniu nie są zbyt skomplikowane, pomimo wielkości miasta. Wiedeńska komunikacja miejska funkcjonuje praktycznie 20 godzin na dobę + linie nocne.
Z lotniska do Centrum Wiednia
Port lotniczy Wiedeń-Schwechat leży na wschód od centrum stolicy i można do niego łatwo i całkiem niedrogo dojechać komunikacją miejską. W zależności od miejsca noclegowego możecie skorzystać: z transportu pociągiem City Airport Train (CAT), ÖBB Railjet, autobusu lub szybkiej kolejki miejskiej.
Pociąg Szybkiej Kolei Miejskiej S-Bahn nr S7 kursuje z lotniska co 30 minut i zatrzymuje się na zlokalizowanych stacjach Wien Mitte oraz Wien Praterstern z możliwościami przesiadki do S-bahn oraz U-bahn (metra). Podróż z lotniska do stacji Wien Mitte trwa około 25 minut, a do Wien Praterstern prawie 30 minut.
Koszt: Dorośli: 4,20 euro (= 1,80 euro za bilet z lotniska do granic Wiednia + 2,40 euro za bilet na terenie Wiednia). Dzieci do lat 6 podróżują za darmo. Polecamy skorzystać z opcji Vienna City Card, więcej informacji znajduje się tutaj.
Wiedeńska komunikacja miejska liczy łącznie 1.150 kilometrów długości. Składa się na nią 5 linii metra, 28 linii tramwajowych oraz 131 linii autobusowych.
Metro Wiedeń
W Wiedniu dostępnych jest 5 linii metra: U1, U2, U3, U4 oraz U6. Łączna długość linii metra wynosi 83 km, na których znajduje się 109 przystanków.
Węzły komunikacyjne metra:
- Karlsplatz U1, U2, U4
- Landstraße U3, U4
- Längenfeldgasse U4, U6
- Praterstern U1, U2
- Schottenring U2, U4
- Schwedenplatz U1, U4
- Spittelau U4, U6
- Stephansplatz U1, U3
- Volkstheater U2, U3
- Dworzec Westbahnhof U3, U6
Rozkład jazdy znajduje się pod linkiem
Wiener Schnitzel i Tort Sachera
A na koniec coś dla smakoszy kuchni europejskiej.
Wiener Schnitzel
Wiener Schnitzel to austriacka potrawa narodowa. Jest to pokaźny kawałek cielęciny panierowanej w bułce tartej i smażonej na maśle. Wiener Schnitzel obowiązkowo podawany jest z plasterkiem cytryny. Dodatkowo popularnym i tradycyjnym dodatkiem jest sałatka ziemniaczana.
Warto wiedzieć, że przybliżoną formą nazewnictwa jest „sznycel po wiedeńsku”- Schnitzel Wiener Art przygotowywany z wieprzowiny. Natomiast nazwa „wiedeński” jest chroniona prawem austriackim. Oryginalny sznycel wiedeński przygotowuje się z cielęciny, ten „podrabiany” ze względu na niższą cenę mięsa z wieprzowiny a dokładnie, ze schabu. Dlatego nazewnictwo jest dokładnie kontrolowane przez organ zwany Aufsichtsbehörde.
Tort Sachera – Sachertorte to bardzo czekoladowy tort, stworzony przez Franza Sachera w XIX wieku, w Wiedniu.
Historia powstania Tortu Sachera
W 1832 roku pod nieobecność szefa kuchni, młodszy kucharz Franz Sacher otrzymał bardzo odpowiedzialne zadanie jak na ówczesne lata. Miał bowiem stworzyć nowy deser dla księcia oraz jego bardzo wymagających gości. Co ciekawe samodzielnie stworzył on przepis na tort czekoladowy, przekładany marmoladą morelową oraz oblewany polewą czekoladową. Deser do dziś określany jest przez wielu mianem „króla deserów”.
Wiedeń noclegi
Booking.com
Mam nadzieję, że zakończenie artykułu nie spowoduje opustoszenia lodówki 🙂 Poza tym zdecydowanie polecam delektowanie się tymi oraz wieloma innymi daniami kuchni austriackiej w pięknym i cesarskim Wiedniu.