Pożary w Chorwacji – prewencja i bezpieczeństwo nad Adriatykiem

Chorwacja od lat przyciąga turystów słońcem, ciepłym morzem i zapierającymi dech w piersiach krajobrazami. Niestety, to właśnie suche, gorące lato – a zwłaszcza lipiec i sierpień – sprzyja powstawaniu pożarów lasów i zarośli, które od czasu do czasu dotykają także popularne kurorty i parki narodowe.

W tym artykule przyjrzymy się zjawisku pożarów w Chorwacji – ich przyczynom, skutkom i regionom szczególnie narażonym. Dowiesz się także, jak zachować się w przypadku zagrożenia, jakie działania podejmuje chorwacka straż pożarna oraz czy i kiedy wyjazd do Chorwacji latem może być realnie zagrożony.

Gdzie pożary występują najczęściej?

Najczęściej zagrożonymi regionami są Dalmacja (szczególnie rejony Splitu, Šibenika, Zadaru i Dubrownika), półwysep Pelješac, wyspy Hvar, Brač, Korčula oraz teren Parku Narodowego Paklenica. Ze względu na dużą liczbę turystów i ograniczony dostęp do wody, szczególnie niebezpieczne są tereny wyspiarskie, gdzie pożar może rozprzestrzenić się bardzo szybko i utrudnić ewakuację.

Obszary o największym zagrożeniu to:

• strome zbocza porośnięte suchą roślinnością,
• tereny lasów sosnowych i śródziemnomorskich zarośli,
• pobocza dróg krajowych i autostrad,
• strefy kempingowe i przybrzeżne osady turystyczne.

Największe pożary w Chorwacji – przegląd i historia

Pożar w rejonie Splitu (lipiec 2017)

Jeden z największych pożarów ostatnich lat, który dotarł do obrzeży miasta Split. Spłonęło ponad 4 tysiące hektarów, zniszczono domy i pola uprawne, ewakuowano mieszkańców i turystów. Pożar pokazał, jak niebezpieczna może być sytuacja przy silnym wietrze i wysokiej temperaturze.

Pożar na wyspie Hvar (2021)

Ogień rozprzestrzeniał się w rejonie Gdinj i Bogomolje. Strażacy z trudem opanowali żywioł z powodu trudnego terenu. W akcję zaangażowano samoloty gaśnicze Canadair, które są standardowym wyposażeniem chorwackiej floty straży pożarnej.

Pożary na Pelješacu i Korčuli

Letnia fala upałów i suszy doprowadziła do rozległych pożarów w południowej Dalmacji. Ogień zagrażał miejscowościom Oskorušno i Kuna, zniszczono znaczne obszary winorośli i oliwek. Turystom zalecano opuszczenie kempingów i unikanie dróg przylegających do ogniska pożaru.

Dlaczego pożary się pojawiają?

Główne przyczyny pożarów w Chorwacji to:

• ekstremalne upały i długotrwała susza,
• nieostrożność turystów – grillowanie, niedopałki, ogniska,
• iskry z maszyn rolniczych i samochodów,
• podpalenia – zarówno celowe, jak i wynikające z nieodpowiedzialnych zachowań.

Latem, przy temperaturach powyżej 35°C i wilgotności poniżej 30%, wystarczy iskra, by w ciągu kilku minut powstał trudny do opanowania pożar.

Jakie środki bezpieczeństwa obowiązują?

W sezonie letnim w całej Chorwacji obowiązują surowe zasady przeciwpożarowe:

• zakaz rozpalania ognisk poza wyznaczonymi strefami,
• całkowity zakaz grillowania w lasach i na dzikich plażach,
• zakaz wyrzucania niedopałków w zarośla i przy drogach,
• obowiązek zgłaszania ognia lub dymu na numer alarmowy 112.

Na terenach kempingowych i w parkach narodowych znajdują się tablice informacyjne w kilku językach, a w razie zagrożenia uruchamiane są lokalne systemy ewakuacyjne.

Co robić w razie pożaru? Porady dla turystów

Jeśli przebywasz w rejonie objętym pożarem:

• zachowaj spokój i słuchaj komunikatów służb,
• nie próbuj samodzielnie gasić ognia,
• oddal się z wiatrem – nie pod wiatr,
• unikaj dróg zagrożonych ogniem i dymem,
• jeśli to możliwe, trzymaj dokumenty, wodę i telefon przy sobie.

W razie potrzeby kontaktuj się z numerem alarmowym 112 lub najbliższym punktem informacji turystycznej.

Czy warto bać się wyjazdu do Chorwacji?

Pożary w Chorwacji są zjawiskiem sezonowym, ale dobrze kontrolowanym. Chorwacka straż pożarna działa sprawnie i posiada nowoczesny sprzęt – m.in. samoloty Canadair, helikoptery i jednostki naziemne. Informacje o zagrożeniach są regularnie aktualizowane w mediach i w aplikacjach turystycznych (np. aplikacja „112 Croatia”).

Jeśli wybierasz się na wakacje do Chorwacji:

• śledź lokalne informacje pogodowe,
• sprawdzaj alerty na stronie civilna-zastita.gov.hr,
• zachowuj zasady ostrożności,
• wybieraj zakwaterowanie z planem ewakuacyjnym.

Pożary to niestety naturalny element gorącego śródziemnomorskiego klimatu, ale Chorwacja umie sobie z nimi radzić. Dzięki szybkiemu reagowaniu, świadomości lokalnych społeczności i dobrej współpracy służb, turyści są zwykle dobrze chronieni. Nie warto rezygnować z urlopu z powodu strachu – wystarczy odrobina ostrożności, by lato w Chorwacji było bezpieczne i spokojne.