Ošljak – idealna wyspa Chorwacji na odpoczynek od tłumów

Czas czytania: 3 minut

O tym, że niezwykle spodobała nam się wyspa Ugljan (k. Zadaru) pisaliśmy w poprzednich wpisach. Natomiast pomiędzy Zadarem, a Ugljanem, nieopodal miejscowości Preko leży mała wyspa Osljak, która nas wprost urzekła. Wyspy nie zwiedzicie autem ani skuterem! Na wyspie nie ma dróg!

Wyspa Ošljak (po włosku Calugerà) praktycznie w całości pokryta jest lasem cyprysów, sosen, śródziemnomorską makią oraz starymi gajami oliwnymi. Jest to najmniejsza (powierzchnia wynosi 0,39 km2), stale zamieszkiwana wyspa na Adriatyku. Najwyższy szczyt na wyspie, nazywany jest Lazaret i ma wysokość 90 m.n.p.m. Od miejscowości Preko na Ugljan, dzieli ją niespełna pół mili morskiej.

Osljak jest tradycyjnym przykładem architektury śródziemnomorskiej. Znajdziemy tu stary, mały port rybacki, jeszcze starszy i równie mały kościółek pw. św. Marii z VI wieku. Nie ma tu zabytków jak w pobliskim Zadarze, jednak jest cisza i wyjątkowy klimat.

Wyspę można obejść dookoła w około 30 minut – spokojnym spacerem. Wyspa Osljak ma tylko 2 kilometry długości. Szlak pieszy prowadzi obok malowniczo położonej latarni morskiej i pozostałości po wiatrakach Milin – z XVI wieku. W roku 1985 wyspa Ošljak została uznana za park leśny.

Historia wyspy Osljak

Wyspa Osljak jest była zamieszkana już w czasach starożytnych, świadczą o tym pozostałości po rzymskich budowlach. W średniowieczu natomiast wyspa należała do archidiecezji zadarskiej, następnie trafiła do zadarskich szlacheckich rodów.

Wyspa Ošljak ze względu na swoje strategicznie położenie w Kanale Zadarskim była kilkukrotnie w latach 1242 oraz 1311-1313 miejscem, gdzie armia wenecka stacjonowała podczas ataku na Zadar.

W  dokumentach z 1320 roku Ošljak  została wymieniona jako własność diecezji zadarskiej. W 1630 roku na Osljaku zniesiono kwarantannę dla pacjentów zakaźnych. Natomiast w 1775 roku wybudowano dwa młyny do mielenia zboża. Jednak ze względu na duża zmienność wiatrów w tej okolicy, wiatraki nie były ekonomicznie opłacalne, dziś są romantycznymi ruinami.

Według zapisów Dyrekcji Ochrony Dziedzictwa Kulturowego w Zadarze na wyspie Osljak znajdują się takie dobra kultury jak: kościół pw. św. Maryi, młyny oraz ruiny letniego domu rodziny Valčić.

Jednak najważniejszym zabytkiem kultury na Ošljaku jest kościół, a właściwie kościółek pw. św. Maryi. Na jego miejscu wcześniej znajdowała się późno antyczna budowla, na fundamentach której we wczesnym średniowieczu wybudowano kościół. Pierwotnie kościół był pw. św. Hieronima. Odnowiono i rozbudowano go w XV wieku za czasów panowania arcybiskupa zadarskiego – Lovro Veniera. Nieopodal kościoła w kierunku północnym znajdują się ruiny letniego domu rodziny Calogerà. Do tego domu dochodzi się przez ogród i pergole. Zwarty kompleks kilku budynków tworzy dawną wioskę Valčić, którą reprezentuje stara cześć osady, która powstała na przełomie XVII i XVIII wieku.

Szkoła podstawowa na wyspie Ošljak rozpoczęła działalność edukacyjną w 1927 roku i działała do 1958 roku.

Pierwszymi stałymi mieszkańcami byli dwaj bracia, Matija i Petar Valčić, którzy przybyli na wyspę w 1760 roku.

Niech Was nie zdziwi fakt, że prawie wszyscy mieszkańcy (około 30 osób) mają na nazwisko Valčić.

Ošljak pogoda

Warunki klimatyczne na wyspie Ošljak są typowo śródziemnomorskie, z suchymi, długimi, ciepłymi latami oraz łagodnymi, krótkimi i wilgotnymi zimami. Wyspa Ošljak jest dobrze nasłoneczniona, natomiast średnia roczna temperatura wynosi około 15,2˚C. Średnia temperatura w najzimniejszym miesiącu roku, czyli w styczniu, wynosi około 7˚C. Z kolei, średnia temperatura w najcieplejszym miesiącu, czyli w lipcu, waha się pomiędzy 24˚C oraz 25˚C w zależności od roku.

Ošljak – jak się dostać na wyspę?

Wyspa Ošljak ma tylko port promowy i ogólnodostępne szlaki. Na Osljaku nie ma dróg i nie są one planowane w przyszłości.

Obecnie wyspa połączona jest linią promową z Zadarem – Gaženica oraz z Preko na wyspie Ugljan. Prom na wyspie Ošljak dokuje cztery razy dziennie: 2 razy z Preko oraz 2 razy z Zadaru.

Więcej informacji znajduje się na stronie przewoźnika promowego Jadrolinija (tutaj).

Ciekawostki

W 2016 roku powstał film dokumentalny Osljačka saga

Według informacji przeczytanych na tablicy informacyjnej wyspa Ošljak była miejscem, gdzie przewożono w XVII wieku osoby z Zadaru oraz z okolicy na kwarantannę. Stąd też druga nazwa wyspy Lazaret.

Na zakończenie zapraszamy Was na wspólny spacer po całej wyspie Ošljak: