Wciśnięta pomiędzy majestatyczne góry i płynąca przez najpiękniejsze krajobrazy Bałkanów, rzeka Neretwa od wieków była nie tylko geograficznym punktem odniesienia, ale i kulturowym symbolem. Dla mieszkańców Bośni i Hercegowiny to rzeka życia. Dla Chorwatów – oaza zieleni, mandarynkowych sadów i wędkarskiego spokoju. Rzeka Neretwa łączy dwa światy – skalisty interior i lazurowe wybrzeże, historię imperiów i codzienność rolników, przeszłość wojenną i współczesne marzenia o ekoturystyce.
Zwiedzanie Neretwy warto połączyć z odkrywaniem regionu – oto kilka miejsc, które zasługują na szczególną uwagę:
Blagaj to niewielka miejscowość położona zaledwie kilka kilometrów na południowy wschód od Mostaru. Największą atrakcją jest tu klasztor derwiszów (Tekija), zbudowany w XVI wieku tuż przy monumentalnym źródle rzeki Buna, będącym jednym z najwydajniejszych źródeł krasowych w Europie. Otoczony stromymi skałami klasztor odbija się w spokojnej tafli wody, tworząc obraz jak z perskiego poematu. Miejsce ma mistyczną atmosferę i często nazywane jest „bałkańską oazą duchową”.
Wodospady Kravica to jedno z najbardziej malowniczych miejsc w zachodniej Hercegowinie. Znajdują się na rzece Trebižat, około 40 km od Mostaru. Kaskady mają wysokość do 28 metrów i rozciągają się na szerokość ponad 120 metrów. W ciepłe dni miejsce to tętni życiem – można tu się kąpać, pływać łódką, a także korzystać z punktów gastronomicznych. Wodospady są otoczone gęstą roślinnością i skałami, co sprawia, że przypominają scenerię z tropikalnego filmu.
Neum to jedyne miasto w Bośni i Hercegowinie posiadające dostęp do Morza Adriatyckiego. Znajduje się w wąskim pasku wybrzeża oddzielającym południową Chorwację. Choć nie dorównuje Dubrownikowi czy Makarskiej pod względem popularności, oferuje spokojniejszą atmosferę i znacznie niższe ceny. W Neum znajdziesz promenadę z restauracjami, dostęp do plaż, wypożyczalnie łodzi oraz możliwość rejsów wzdłuż wybrzeża lub na wyspy Elafickie.
Gabela to mało znane, ale fascynujące miejsce, gdzie znajdują się ruiny rzymskiego miasta. Według niektórych teorii historyków, to tu mogła znajdować się Troja opisana przez Homera – choć teoria ta budzi kontrowersje, sam obszar zachwyca antyczną atmosferą. Mogorjelo, znajdujące się w pobliżu Čapljiny, to doskonale zachowana willa rzymska z IV wieku. Zwiedzający mogą spacerować wśród antycznych murów, kolumnad i pozostałości term, wyobrażając sobie codzienne życie rzymskich patrycjuszy.
Metković leży w samym sercu chorwackiej części delty Neretwy i jest ważnym centrum handlu i kultury regionu. Największą atrakcją jest Muzeum Przyrodnicze (Prirodoslovni Muzej) z bogatą ekspozycją fauny i flory doliny Neretwy, a także Maraton Lađa – coroczny festiwal wyścigów tradycyjnych łodzi. Metković to również idealne miejsce na zakup lokalnych produktów – szczególnie mandarynek, z których słynie cały region.
Narona, położona w dzisiejszym Vid niedaleko Ploče, to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Chorwacji. W czasach rzymskich była tu osada o znaczeniu administracyjnym i wojskowym. W 1995 roku odkryto tu unikalne ruiny świątyni cesarza Augusta, wokół których zbudowano nowoczesne muzeum – Archeologiczny Park Narona. Znajdują się tu autentyczne posągi rzymskich cesarzy i wiele przedmiotów codziennego użytku z czasów antycznych.
Rzeka Neretwa bierze swój początek na wysokości około 1 095 m n.p.m. w okolicach wsi Jablanica i gór Zelengora, w południowej Bośni i Hercegowinie. Jej długość wynosi ponad 230 kilometrów, z czego około 20% przepływa przez terytorium Chorwacji. W początkowym odcinku rzeka płynie przez Góry Dynarskie, meandrując wśród wapiennych wzniesień i głębokich dolin. Górny bieg Neretwy zachwyca krystalicznie czystą wodą i alpejskimi krajobrazami. To jedno z najlepiej zachowanych środowisk rzecznych w Europie, gdzie występują endemiczne gatunki flory i fauny, jak np. głowacz bałkański czy rzadkie odmiany ważek. Woda Neretwy w górnym biegu jest wykorzystywana do picia i uważana za jedną z najczystszych na Bałkanach.
Od Konjic w dół, Neretwa płynie przez głębokie kaniony, wyżłobione przez tysiące lat erozji w miękkich skałach osadowych. Te przełomy należą do najgłębszych w całym regionie. Odcinek pomiędzy Konjic a Boračko Jezero stał się mekką dla amatorów sportów wodnych. Trasa raftingowa ma około 20 km długości i obejmuje zarówno spokojne odcinki, jak i kilkanaście progów i bystrzy klasy III i IV w skali trudności. Woda ma tu temperaturę rzadko przekraczającą 12°C, co czyni spływ nie tylko ekscytującym, ale i orzeźwiającym. Konjic słynie także z pięknego kamiennego mostu z XVII wieku, będącego symbolem miasta.
Mostar leży w miejscu, gdzie Neretwa gwałtownie poszerza swoje koryto i płynie szerokim, głębokim łożyskiem przez centrum miasta. Dodatkowo Mostar to jedno z najstarszych i najważniejszych miast Hercegowiny. Jego historia sięga czasów rzymskich, ale największy rozwój nastąpił w okresie panowania Imperium Osmańskiego. To wtedy powstał słynny Stary Most, zbudowany w 1566 roku przez architekta Hajrudina. Most mierzy 29 metrów długości i ma łuk o wysokości 20 metrów nad taflą rzeki. Każdego lata odbywają się tu zawody w skokach do wody, przyciągające tłumy turystów i lokalnych śmiałków.
Po przekroczeniu granicy chorwackiej rzeka Neretwa zmienia swój charakter – zamiast górskiego nurtu zaczyna tworzyć rozległą deltę. To unikalne zjawisko geograficzne, gdzie rzeka dzieli się na liczne ramiona, tworząc mokradła, jeziora i kanały. Powierzchnia delty to ponad 12 000 hektarów, z czego duża część objęta jest ochroną jako siedlisko ptaków wodnych. Znaleźć tu można m.in. czaple siwe, pelikany kędzierzawe oraz rzadkiego orlika grubodziobego. Ze względu na podobieństwo krajobrazowe do Amazonii, dolinę często określa się mianem „chorwackiej Amazonki”. Obszar ten stanowi jeden z największych kompleksów rolniczych w całej Chorwacji.
Delta Neretwy słynie z wyjątkowo urodzajnej gleby – aluwialne osady rzeczne tworzą idealne warunki do uprawy roślin cytrusowych, warzyw i winorośli. Dominującym produktem są mandarynki, które stanowią ponad 90% całkowitej chorwackiej produkcji tych owoców. Co roku w październiku odbywa się Festiwal Mandarynki, przyciągający turystów i lokalnych producentów. Wzdłuż kanałów można zauważyć łodzie pełne świeżych owoców, gotowych do transportu. Oprócz mandarynek uprawia się tu również arbuzy, ziemniaki i cebulę, które są dostarczane na rynki w całej Dalmacji.
Rejs po kanałach delty Neretwy to prawdziwa podróż w czasie. Tradycyjne łodzie – lađe – były niegdyś głównym środkiem transportu na tych terenach. Dziś stanowią atrakcję turystyczną i są bohaterami Maratonu Lađa – prestiżowych wyścigów łodzi organizowanych co roku w sierpniu. Safari trwa około 1,5–2 godziny i pozwala zanurzyć się w świat szuwarów, trzcin i bagiennych łąk. Przewodnicy opowiadają o dawnych zwyczajach mieszkańców, rybołówstwie i handlu rzecznym. W trakcie wycieczki można też spróbować lokalnych specjałów – grillowanej węgorzycy, pršutu czy domowego wina.
Choć Neretwa zachowała wiele ze swojego naturalnego charakteru, znajduje się pod coraz większą presją działalności człowieka. Budowa zapór i regulacja koryta, zarówno po stronie bośniackiej jak i chorwackiej, prowadzi do zmniejszenia przepływu wody, zasolenia gleby w delcie oraz zaniku siedlisk wielu gatunków. Dodatkowo wzrastające temperatury i zmiany klimatyczne wpływają na zaburzenia hydrologiczne. Ekolodzy alarmują, że jeśli nie zostaną wprowadzone surowe regulacje, unikalny ekosystem rzeki może ulec nieodwracalnym zmianom. Rozwiązaniem jest rozwój turystyki zrównoważonej, wspierającej lokalną społeczność i chroniącej przyrodę. Organizacje pozarządowe i uniwersytety coraz częściej angażują się w badania, monitoring i edukację ekologiczną w regionie Neretwy.
Jednodniowa wycieczka z Dubrownika do Mostaru i wodospadów Kravica
Jeśli spędzasz wakacje w Dubrowniku, jednodniowa wycieczka do Mostaru i wodospadów Kravica pozwoli ci poznać urokliwe zakątki sąsiedniej Bośni i Hercegowiny. W ciągu jednego dnia zobaczysz orientalną starówkę Mostaru z legendarnym Starym Mostem, wpisanym na listę UNESCO, oraz odpoczniesz w cieniu zieleni przy wodospadach Kravica.
Wycieczka rozpoczyna się wcześnie rano i obejmuje krótki postój w historycznej miejscowości Počitelj. W Mostarze przewidziano zwiedzanie z przewodnikiem oraz czas wolny. Popołudniu odwiedzisz malownicze wodospady Kravica, gdzie latem można się kąpać. Powrót do Dubrownika następuje wieczorem.
Wycieczkę można zarezerwować przez GetYourGuide: 🌍 Mostar i wodospady Kravica – jednodniowa wycieczka z Dubrownika.
Bergamo Città Alta to jedno z tych miejsc, które od pierwszych chwil potrafią zachwycić. Ta…
Lombardia to jedno z tych miejsc, które – choć na pierwszy rzut oka kojarzą się…
Czas czytania: 5 minutPostira na wyspie Brač w Chorwacji to jedna z bardziej urokliwych małych…
Czas czytania: 5 minutSkąd się wzięły nazwy miast i wysp w Chorwacji? Pochodzenie najciekawszych nazw…
Berlin w okresie świątecznym ma w sobie coś, co trudno porównać z jakimkolwiek innym europejskim…
Wiedeń od zawsze wiedział, jak celebrować tradycję. A gdy przychodzi grudzień, miasto zmienia się w…