Kuna chorwacka
Kuna chorwacka (HRK) przez wiele lat była oficjalną walutą Chorwacji. Została wprowadzona w 1994 roku, zastępując tymczasowego dinara chorwackiego. Jej nazwa i symbolika mają głębokie znaczenie historyczne i kulturowe, sięgające czasów średniowiecza. Choć od 1 stycznia 2023 roku Chorwacja przyjęła euro, kuna pozostaje ważnym elementem tożsamości narodowej i historii gospodarczej kraju.
Waluta została wprowadzona 30 maja 1994 roku decyzją Banku Narodowego Chorwacji. Nazwa „kuna” oznacza „kunę leśną” – zwierzę, którego futro było w średniowieczu używane jako forma płatności w regionie. W ten sposób Chorwacja odwołała się do dawnych tradycji handlowych. 1 kuna dzieliła się na 100 lipa, a monety i banknoty posiadały bogatą symbolikę, przedstawiającą ważne postacie historyczne, zwierzęta oraz rośliny.
Banknoty kuny chorwackiej występowały w nominałach od 10 do 1000 HRK. Widniały na nich portrety wybitnych postaci, takich jak Ivan Mažuranić (poeta i polityk) czy Ruđer Bošković (słynny uczony). Monety obejmowały nominały od 1 lipy do 5 kun i często przedstawiały zwierzęta oraz motywy roślinne. Charakterystycznym elementem była również nazwa zapisana alfabetem łacińskim i cyrylicą, co podkreślało wielokulturowy charakter Chorwacji.
Przez wiele lat kuna była walutą stabilną i powiązaną z euro. Przed wprowadzeniem wspólnej waluty stosowano przelicznik 1 euro = 7,53450 HRK. Od 1 stycznia 2023 roku Chorwacja oficjalnie przyjęła euro, a kuna wyszła z obiegu jako środek płatniczy, choć wciąż można ją wymieniać w bankach centralnych przez określony czas.
Wskazówkę dotyczącą wieku tradycyjnej chorwackiej waluty można znaleźć w jej nazwie. Kuna to chorwackie słowo które było zasadniczą rzymską formą płacenia podatku. Natomiast waluta – kuna, była używana w wielu krajach słowiańskich w pierwszych latach po wielkiej słowiańskiej migracji (około VI wieku).
Kuna została wprowadzona po powstaniu w czasie II Wojny Światowej – Niezależnego Państwa Chorwackiego. Jedna kuna dzieliła się na 100 banic. Poza tym zastępowała ona jugosłowiańskiego dinara. Po upadku NPCh oraz powstaniu Jugosławii ponownie wprowadzono dinara, tym razem według przelicznika 1 dinar = 40 kun.
Kuna została ponownie wprowadzona w czerwcu 1994 roku po okresie przejściowym w latach 1991-1994. Wtedy to na miejscu jugosłowiańskiego dinara obowiązywał dinar chorwacki. Kurs wymiany dinara na kunę wynosił 1000 do 1. Co ciekawe wybór nazwy „kuna” wiązał się z licznymi kontrowersjami. Wynikały one z historii waluty, która poprzednio obowiązywała w NPCh. Bynajmniej Chorwacki rząd bronił swojego wyboru, zwracając uwagę na historyczne nawiązanie do handlu skórami kun. Natomiast przeciwnicy nazwy podkreślali, że sugeruje ona ciągłość pomiędzy wojennym reżimem oraz odtworzonym demokratycznym państwem chorwackim. Ponadto jako alternatywę proponowano nazwę „kruna” (co znaczy korona), nawiązującą do korony austro-węgierskiej. Co więcej propozycję również odrzucono, ponieważ także sugerowała ciągłość z NPCh. Nowa waluta miała się dzielić na 100 banic, lecz ostatecznie kuna dzieli się na 100 lip. Banknoty są dość podobne do dawnej waluty Niemiec- marki niemieckiej. Kuna jest emitowana przez Narodowy Bank Chorwacji. Natomiast monety są bite w Chorwackim Instytucie Monetarnym.
Współczesna waluta Chorwacji – kuna chorwacka została wprowadzona do obiegu 30 maja 1994 r. Chorwacja w 2013 roku przystąpiła do Unii Europejskiej i dodatkowo zobowiązała się do przystąpienia do strefy euro. Bynajmniej od tego czasu poczyniono niewielkie postępy, dlatego też kuna wciąż pozostaje oficjalną walutą Chorwacji.
Co warto wiedzieć, w obiegu znajdują się:
Mniejsze monety lipa (lp) są bardzo mało przydatne, podobnie jak nasze grosze. Lipa w Chorwacji spotkacie o nominałach: jeden, dwa, pięć, 10, 20 oraz 50. Zdecydowanie jest bardzo mało prawdopodobne, że będziecie często ich używać podczas swojego pobytu w Chorwacji. Natomiast monety o wyższych nominałach jak 1, 2 lub 5 kun są dosyć często używane, chociażby podczas zapłaty za parkingi.
Jak w każdej walucie na monetach jak i banknotach znajdują się symboliczne znaki lub postaci, które były dosyć ważne dla danego państwa. Co warto wiedzieć, lipy posiadają na awersie następujące oznaczenia:
Natomiast monety z oznaczeniami 1,2 oraz 5 kuna, zawierają na odwrocie inne zwierzę, a mianowicie słowika, tuńczyka i niedźwiedzia brunatnego.
Banknot 10 kun ma wymiary 126 mm x 63 mm. Na awersie znajduje się postać biskupa- Juraj Dobrila (1812-1882). Dobrila był biskupem Triestu i Poreča. W XIX wieku, niestrudzenie walczył o prawa narodu chorwackiego w imperium Habsburgów. Ponadto zachęcał on do edukacji chłopów na półwyspie Istria.
Natomiast na rewersie znajduje się amfiteatr w Pula – jedna z największych rzymskich aren na świecie. oraz obrys istryjskiego miasteczka Motovun.
Banknot 20 kun ma wymiary 130 mm x 65 mm. Ponadto banknot 20 kun ma ciekawy odcień czerwieni i na awersie posiada wąsatą twarz Bana Josipa Jelačicia(1801 – 1859). Jelačić był jednym z największych chorwackich przywódców w historii. Chociaż co ciekawe jego fantastyczne umiejętności wojskowe oraz zaangażowanie w Cesarstwo Austriackie często przeszkadzały Chorwatom tak bardzo, jak im pomagało.
Na rewersie natomiast znajduje się Vukovar a w szczególności imponujący dwór Eltz.
Banknot 50 kun ma wymiary 134 mm x 67 mm. Niebieskie odcienie na banknocie 50 HRK są dosyć popularnym banknotem w obiegu. Nieco urocze, kręcone loki Ivana Gundulicia (1589-1638) zajmują czołowe miejsce na awersie banknotu. Ivan Gundulić to chyba najbardziej znany chorwacki poeta, który został uwieczniony na banknocie cztery wieki po jego śmierci.
Rewers natomiast pokazuje stare miasto Dubrownik oraz dubrownicki Pałac Rektorski, prawdopodobnie najpopularniejszą atrakcję turystyczną w całej Chorwacji.
Banknot 100 kun ma wymiary 138 mm x 69 mm. Banknot 100 kuny przybiera nieco pomarańczową nutę. Na awersie na pierwszy rzut oka rzucają się spektakularne bokobrody Ivana Mažuranića (1814 – 1890). Ivan Mažuranić był pierwszym chorwackim przywódcą, który przybył spoza szlachty narodowej, a dodatkowo był jednym z najlepszych pisarzy Chorwacji.
Natomiast na rewersie znajduje się katedra św. Wita w Rijece. Niestety ta imponująca budowla nieco blednie w porównaniu do Mažuranića.
Banknot 100 kun ma wymiary 142 mm x 71 mm. Na banknocie 200 HRK na awersie znajduje się postać Stjepana Radića. Był to chorwacki polityk (1871 – 1928) oraz gorący przeciwnik idei Wielkiej Serbii. Ponadto został zamordowany w parlamencie. Natomiast na rewersie znajduje się budynek Generalnego Dowództwa miasta Osijek.
Z banknotem 200 kun kojarzy nam się w pierwszej sekundzie konsternacja kelnerów, kiedy chcemy zapłacić banknotem 200 kn za 2 kawy! 🙂 Co więcej zdarza się to dosyć często szczególnie, że jest to popularny nominał wypłaty w bankomacie lub kantorze.
Banknot 500 kun ma wymiary 146 mm x 73 mm. Jeśli dostaniecie banknot 500 HRK, rozsądnie jest w banku lub na poczcie, rozmienić go na mniejsze nominały, lub po prostu wydać w markecie. Na awersie znajduje się postać Marko Marulić (1450-1524), znanego jako ojca chorwackiego renesansu. Co więcej Marko Marulić urodził się w Splicie (jego dom rodzinny to teraz bar jazzowy). Bynajmniej słuszne jest, aby Pałac Dioklecjana znalazł się na rewersie tego banknotu.
Banknot 1000 kun ma wymiary 150 mm x 75 mm. Co ważne, na awersie banknotu 1000 kun znajduje się postać XIX-wiecznego polityka oraz pisarza Ante Starčević (1823-1896). Zdecydowanie słusznie, ojciec współczesnej Chorwacji wybrany został na ten zaszczyt, aby znaleźć się na najwyższym nominale waluty Chorwacji.
Natomiast na rewersie znajduje się Katedra w Zagrzebiu oraz rzeźba konna pierwszego króla chorwackiego Tomisława I.
Niektóre kursy walut można łatwo przeliczyć, ale kuna chorwacka nie jest jedną z nich. I tak za każdy 1 otrzymacie w 2022 r. :
Podany kurs opracowaliśmy na podstawie kantora online cinkiarz.pl
Reasumując, mamy nadzieję, że wpis chociaż trochę przybliżył Wam informacje o walucie Chorwacji – kuna chorwacka. Jakby nie patrzeć, to pomimo płatności elektronicznej to była waluta, szczególnie podczas wakacji w Chorwacji do 2022 r.
Bergamo Città Alta to jedno z tych miejsc, które od pierwszych chwil potrafią zachwycić. Ta…
Lombardia to jedno z tych miejsc, które – choć na pierwszy rzut oka kojarzą się…
Czas czytania: 5 minutPostira na wyspie Brač w Chorwacji to jedna z bardziej urokliwych małych…
Czas czytania: 5 minutSkąd się wzięły nazwy miast i wysp w Chorwacji? Pochodzenie najciekawszych nazw…
Berlin w okresie świątecznym ma w sobie coś, co trudno porównać z jakimkolwiek innym europejskim…
Wiedeń od zawsze wiedział, jak celebrować tradycję. A gdy przychodzi grudzień, miasto zmienia się w…