Ustka – co warto zobaczyć? Atrakcje, zabytki, plaże
Ustka to urocze nadmorskie uzdrowisko, w języku kaszubskim nazywane Usko. Znaczenie miasteczka Ustka jako kąpieliska nabrało rozmachu w latach 30-tych XIX wieku. Według dokumentów w 1832 roku przybyło do Ustki 49 letników. Herb Ustki, zaprojektowano w 1920 r przez miejscowego artystę Wilhelma Granzowa. W herbie znalazły się symbole miasta Ustka: rybołówstwo (łosoś w ręku syreny), żegluga handlowa (żaglowiec) oraz kąpielisko (syrena zanurzona w morzu).
Ustka mapa
Ustka historia
Według znalezisk, można założyć, że rybacy mieszkali u ujścia rzeki Słupia już w epoce kamiennej. Rzeka Słupia obfitująca w łososie przyciągała rybaków. Co więcej w czasach prehistorycznych, za wydmami, w dosyć suchych, osłoniętych od wiatru miejscach, wybudowali chaty. Natomiast w drewnianych łodziach wypływali na morskie połowy. Ponadto mogli też łowić foki, których wówczas sporo żyło w Bałtyku.
Co więcej w latach 70. XX wieku odkryto w Przewłoce cmentarzysko z okresu kultury pomorskiej, a więc sprzed 2,5 tys. lat. Ludność tej kultury łączył tajemniczy związek z Etruskami w Italii. Co więcej przejawiał się on w obrządku pogrzebowym, który polegał na wsypywaniu popiołów zmarłych do urn z wyobrażeniem ludzkiej twarzy.
Ustka – co warto zobaczyć?
Grobowce Gotów
Wiele znalezisk z późniejszych czasów świadczy o kontaktach morskich mieszkańców miasta Ustka ze Skandynawią. Warto wiedzieć, że charakterystyczne są „Skamieniałe Dzwony”: czyli dwa głazy w lesie koło Poddąbia (około 10 km na wschód od Ustki). Jest to pozostałość po grobowcu Gotów – skandynawskich wojowników, którzy przepłynęli przez Bałtyk, a potem powędrowali na południe oraz 400 lat później zniszczyli Rzym.
Zdecydowanie ważną datą w dziejach Ustki to dzień 22.12.1831 roku. Wówczas to miasto Słupsk oddało port kupiony prawie 500 lat wcześniej państwu pruskiemu. Słupsk uczynił tak ponieważ, nie był wstanie zapewnić pogłębiania toru wodnego, który był stale zamulany przez rzekę oraz przez prąd morski nanoszący piach, który spłycał wejście do portu.
Warto wiedzieć, że tuż przed wybuchem II Wojny Światowej hitlerowskie Niemcy zamierzały rozbudować port w Ustce do rozmiarów portu w Gdyni. Co więcej, od tego czasu zachowały się szczątki niedokończonego mola na plaży zachodniej. Naziści utopili w tej inwestycji bardzo duże pieniądze. Następnie handlowa działalność portu w Ustce gwałtownie przerwano w czasach stalinizmu. Niestety nigdy już nie odrodziła się do rozmiarów z 1948 roku. Co więcej w latach 90. XX wieku całkowicie zamarła.
Stare Miasto
W średniowieczu Ustka była kaszubską osadą rybacką, która przynależała do kasztelani słupskiej. Obecnie, klimat starej portowej osady znaleźć można jeszcze wśród rybackich domów w rejonie wytyczonym ulicami Marynarki Polskiej oraz Kosynierów. Ponadto zachował się tu jeszcze układ uliczek średniowiecznej wsi, który z uwagi na jego wartość historyczną objęty został ochroną konserwatorską. Co więcej pierwsze, działania ukierunkowane na rewitalizację obszaru Starej Osady Rybackiej podjęto w 2005 roku. Wtedy to Rada Miejska w Ustce przyjęła Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Miejskiej Ustka. Od tego czasu miasto Ustka przystąpiło do rewitalizacji tego obszaru, której celem jest przywrócenie mu dawnej świetności, a przy tym zachowanie uroku starych, rybackich chat szachulcowych.
Syrenka Ustka
Syrenka to niewątpliwy symbol miasta Ustka. W latach 50-tych, Ustka będąc już miastem polskim, otrzymała piękną legendę o Syrence napisaną przez kaszubskiego pisarza Franciszka Fenikowskiego. Bryzga Rosowa- tak nazywała się Syrena o dobrym sercu. Syrena opiekowała się wdową Maruszą, pozbawioną środków do życia, kiedy jej syn nie
wracał z dalekiego rejsu. Co więcej Syrenka przynosiła każdego rana samotnej oraz ociemniałej kobiecie mięso łososia, aby ta nie głodowała. Ponadto poleciła jej także przecierać oczy wątrobą łososia. Dzięki temu wdowa wkrótce odzyskała wzrok. Następnie ujrzała żaglowiec, na którym powrócił jej syn.
Port był sercem wsi rybackiej powstałej na tym obszarze już w średniowieczu. Na szczególną uwagę naszym zdaniem zasługuje budynek z wieżyczkami, typowy dla okresu secesji (przełom XIX oraz XX wieku). W budynku obecnie znajduje się siedziba urzędu celnego – co więcej mieściła się tam również przed wojną. Warto zwrócić uwagę na budynek z czerwonej cegły, usytuowany przy obecnej ulicy Zaruskiego – bynajmniej jest to jeden z najstarszych spichlerzy portowych. Warto wiedzieć, że spichlerz służył do przechowywania ziarna wywożonego żaglowcami oraz parowcami do krajów skandynawskich, angielskich oraz zachodnioniemieckich.
Największą atrakcją portu w Ustka są mola: wschodnie oraz zachodnie. Mola, swój obecny kształt zyskały na przełomie XIX oraz XX wieku. Co ciekawe wcześniej mola zbudowane były z drewnianych skrzyń wypełnionych kamieniami. Ponadto wejście do portu w Ustce było bardzo wąskie. Na pewno nieporównywalny klimat tamtejszego portu tworzyły liczne karczmy, których w XVIII wieku było aż sześć. Ilość imponująca, ponieważ Ustka liczyła wtedy 50 mieszkańców! Liczne w porcie w Ustce tawerny oraz smażalnie wciąż pozwalają zachować klimat typowego portowego miasteczka.
Na pewno w porcie w Ustce na uwagę zasługują jeszcze niewątpliwie dwie budowle: Czerwona Szopa – dawna baza ratowników morskich oraz spirytusownia.
Czerwona Szopa
Czerwona Szopa to dawna baza ratowników w Ustce. Początki historii budynku sięgają 1867 roku kiedy to wzdłuż całego morskiego wybrzeża budowano szopy, ze sprzętem do ratowania załóg statków. Bynajmniej katastrof na morzu Bałtyckim było w tamtych czasach bardzo wiele. Natomiast drewnianą szopę w 1887 roku zastąpił budynek z czerwonej cegły. Budynek ufundowano ze składek pracowników poczty oraz telegrafu dla uczczenia 90. urodzin cesarza Wilhelma I. Ponadto w szopie trzymano konie, przechowywano tam też dwa wozy ze specjalnymi kołami, które nie grzęzły w piasku. W latach 1867 -1945 ratownicy z Ustki uratowali 166 rozbitków. Ponadto baza mieściła się tu aż do 2010 roku.
Spirytusownia
Spirytusownia to magazyn spirytusu w Ustce. Jest to czerwono ceglany budynek po zachodniej stronie portu w Ustce, zbudowany w 1886 roku. Bynajmniej jednorazowo magazyn mógł pomieścić nawet 2,5 miliona litrów alkoholu, który dowożono torami z okolicznych gorzelni. Co więcej, legendy mówią, że w 1945 roku, podczas oczyszczania portu, na dnie zbiornika ze spirytusem znaleziono ciała trzech żołnierzy radzieckich. Bynajmniej może mieć to związek z rozkazem Hitlera by wycofując się Niemcy wysadzali wszystko, co może nadać się Rosjanom. Oczywiście z wyjątkiem gorzelni oraz magazynów alkoholu. Rzekomo miało to osłabić zdolności bojowe żołnierzy radzieckich.
Promenada nadmorska Ustka
Odwiedzający Ustkę kuracjusze oraz wczasowicze wymusili niejako na władzach kurortu Ustka, wybudowanie wzdłuż plaży ciągu spacerowego. Na ciągnących się na wschód od portu wydmach zbudowano w 1875 roku promenadę. Ponadto, zgodnie z ówczesną modą, przy promenadzie musiała grać orkiestra. Dlatego też władze miasta Ustka co roku zatrudniały więc zespoły, sprowadzane nawet z Czech. Następnie powstały wzdłuż traktu ekskluzywne pensjonaty oraz restauracje. Jak wcześniej wspomnieliśmy jednym z miłośników spacerów konnych wzdłuż morza Bałtyckiego w Ustce był sam Otto von Bismarck. Stolik, przy którym wraz z żoną oraz teściem, zwykł jadać śniadanie stał na honorowym miejscu w jednej z restauracji na promenadzie aż do 1945 roku.
Latarnia morska Ustka
Warto wiedzieć, że latarnia morska Ustka to budynek z czerwonej cegły zbudowany w 1892 roku, tuż przy wschodnim falochronie. Wcześniej mieściła się tutaj stacja pilotów – doświadczonych marynarzy. Bynajmniej pełnili oni w stacji dyżury, pomagając żeglarzom proszącym o pomoc podczas wejścia do portu w Ustka.
Na pewno dawniej statki często grzęzły na mieliźnie, tylko żeglarze znający port znali niebezpieczne oraz płytkie miejsca. Ponadto piloci dysponowali łodzią wiosłową, którą podpływali do statków na redzie. Co więcej to oni także zapalali światło „latarni” – wciągając na maszt, stojący obok stacji, specjalną lampę naftową. Ponadto w XIX wieku czerwone światło latarni widać było na morzu z odległości ponad około 11 km (6 mil).
Zdecydowanie jeszcze 20 lat temu praca latarników uważana była za niezmiernie odpowiedzialną, natomiast za zaniedbania groziła wysoka kara. Natomiast obecny budynek latarni morskiej w Ustka posiada ośmiokątną wieżę o wysokości 21,5 m. Wysyła on białe światło na odległość prawie 30 kilometrów. Ponadto w sezonie letnim latarnia udostępniana jest turystom. Ze szczytu roztacza się całkiem przyjemny widok na morze Bałtyckie.
Łazienki
Przy ulicy Beniowskiego w Ustce w XIX wieku zapanowała moda na zimne kąpiele, które miały wspaniale przywracać zdrowie, a nawet leczyć z melancholii. W popularnym już wtedy kąpielisku Ustka, zbudowano pierwsze prywatne łazienki służące zimnym kąpielom w wodzie morskiej. Bynajmniej z czasem łazienki skomunalizowano. Ponadto władze kurortu podjęły decyzję o postawieniu w tym miejscu Zakładu Przyrodoleczniczego. Idea była taka, aby proponować letnikom kąpiele w podgrzanej wodzie morskiej, dostarczanej do budynku specjalnym rurociągiem. Zainteresowanie było duże, zakład szybko się rozwijał i już w latach 30-tych XX wieku proponowano również: kąpiele solankowe, borowinowe, natryski oraz masaże. Ówczesne ulotki reklamowały Ustkę jako miejsce, gdzie można wyleczyć się z reumatyzmu, astmy, chorób tarczycy, żołądka, układu oddechowego i nerwicy.
Bunkry Blüchera
W całkiem dobrze zachowanych schronach dla załóg obsługujących wyrzutnie powstała podziemna galeria mutlimedialna. Obecnie w pomieszczeniach znajduje się muzeum. Ponadto zgromadzono w nim kolekcje przedmiotów z lat 30. oraz 40. XX w. Co więcej w 22 pomieszczeniach (około 300 metrów kw.) oglądać można wyposażenie wnętrz, sprzęty, mundury oraz przedmioty codziennego użytku. Ponadto na terenie przyległym do bunkrów w sezonie wakacyjnym działa kuchnia polowa, gdzie można popróbować prawdziwej wojskowej grochówki lub kiełbasy z grilla. Dodatkowo organizowane są też przejazdy zabytkowymi autami po Ustce oraz wycieczki szlakiem historyczno-militarnym z przewodnikiem. Natomiast baterię Blüchera można zwiedzać przez cały rok.
Sanatorium Ustka
Jak wcześniej wspomnieliśmy pierwsze informacje o wczasowiczach, przybyłych do Ustki w lecie na wypoczynek, pochodzą z 1832 roku. Przyjeżdżali oni do tutejszych rybackich chat, w których mieli wynajęte izby. Co ciekawe podróż ze Słupska trwała 1 godzinę oraz 45 min. Nieco później zbudowano łazienki, czyli zakład przyrodoleczniczy, kabiny kąpieliskowe oraz założono spacerową promenadę nad brzegiem morza w 1875 roku.
Ponadto, gdy w 1878 roku doprowadzono do Ustki linię kolejową, liczba wczasowiczów odwiedzających Ustkę wzrosła do kilku tysięcy. W Ustce powstała wówczas na wschód od ul. Kosynierów dzielnica willowo-pensjonatowa, której najbardziej reprezentacyjnymi ulicami były ul. Ul. Żeromskiego oraz ulica Chopina.
Słynni kuracjusze – Otto von Bismarck
Ze źródeł wiadomo, że w 1945 roku najwięcej gości przebyło z Berlina, następnie z Saksonii oraz ze Śląska. Co więcej bywali tu też już wtedy bogaci Polacy, pomimo, że aż do 1945 roku Ustka należała do Rzeszy Niemieckiej. Ponadto wczasowo-sanatoryjny charakter Ustki od 1922 roku podkreślała urzędowa nazwa Ostseebad Stolpmunde, tłumacząc: Bałtyckie Uzdrowisko Ustka. Już wtedy zalecano kuracjuszom spacery wzdłuż plaży. Co ciekawe jednym z pierwszych miłośników Ustki był książę Otto von Bismarck, który wypoczywał tu dwa razy w 1856 roku oraz w 1858 roku.
Natomiast od 1 stycznia 1988 roku Ustka ma status miasta uzdrowiskowego, który został nadany uchwałą Rady Ministrów. Bynajmniej warto wiedzieć, że jest chyba jedynym miastem w Polsce, któremu prawdopodobnie nigdy formalnie nie nadano praw miejskich.
Ustka kamera
Plaża Ustka
Ustka posiada jeden z najciekawszych fragmentów wybrzeża Morza Bałtyckiego. Piaszczyste plaże znajdują się po wschodniej oraz zachodniej stronie portu w Ustce. Co ważne, plaża wschodnia w Ustce może poszczycić się prestiżowym certyfikatem Błękitnej Flagi. Na uwagę zasługuje również plaża przy tzw. Trzecim molo. Jest to plaża z dala od zgiełku, podobnie jak plaże: Lędowo oraz w Przewłoce, szczególnie w wakacje.
Plaże dla psów
Zabrania się wprowadzania psów w godzinach funkcjonowania kąpieliska w godzinach 10:00-18:00 w dniach od 15 czerwca do 15 września każdego roku. W pozostałym czasie możemy spacerować z psem na smyczy (natomiast agresywne psy także w kagańcu) oraz koniecznie sprzątamy po nich nieczystości.
Atrakcje Ustka – okolice
Polskie wybrzeże w okolicach Ustki to jeden z najbardziej wyjątkowych regionów w naszej części Europy. Ponadto urokliwe uliczki rybackich miast oraz miasteczek, szerokie i białe plaże przyciąga turystów o każdej porze roku.
Rowy
Rowy to jedno z najpopularniejszych w Polsce kąpielisk letnich. Rzeka Łupawa ma tu swoje ujście do morza Bałtyckiego. Port rybacki to raj dla wędkarzy, których przez niemal cały rok można spotkać wzdłuż brzegów rzeki Łupawa. Ponadto najstarszy kościół w Rowach znajdował się na wzgórzu między wsią a jeziorem. Tam też był cmentarz, na którym grzebano rozbitków morskich z różnych krajów. Obecny kościół zbudowano w latach
40. XIX wieku z kamiennych ciosów. Według legendy jeden z kamieni, czarnej barwy podobno wilgotnieje w czasie zmiany pogody. Ostrzega on w ten sposób rybaków przed nadchodzącym sztormem. Inna legenda głosi, że
czarna barwa skały to efekt porzucenia jej w tym miejscu przez diabła. Warto wiedzieć, że współczesne Rowy w większości wybudowano po 1945 roku.
Smołdzino
Gmina Smołdzino usytuowana jest wśród tzw. wydm ruchomych nad Bałtykiem. To właśnie w gminie Smołdzino znajduje się Słowiński Park Narodowy.
Słowińcy, od których nazwę wziął Słowiński Park Narodowy, byli potomkami słowiańskich Pomorzan, osiadłych w tym miejscu we wczesnym średniowieczu. Co więcej aż do końca XIX wieku zachowali oni słowiański język, brzmiący jak XIV–wieczna polszczyzna. Bynajmniej gmina Smołdzino to także raj dla miłośników turystyki aktywnej.
Rowokół
Bogata sieć szlaków pieszych i rowerowych, piaszczyste plaże, ruchome wydmy, rzeka Łupawa oraz jeziora to miejsca wyjątkowe. Poza tym Święta Góra Rowokół – to jedna z 3 gór na Pomorzu, gdzie obecnie władze gminy planują odtworzenie kaplicy św. Mikołaja, która jest częścią szlaku św. Jakuba.
Zdecydowanie na terenie gminy Smołdzino znajdują się najpiękniejsze dzikie plaże, których nie ma nigdzie indziej. Możemy osobiście to potwierdzić! Malownicze i tajemnicze ruchome wydmy nazywane „polską Saharą” tworzą ewenement w skali europejskiej. Spacer szlakami przez ruchome wydmy w Smołdzinie jest niezapomnianym
przeżyciem dla każdego, a tajemnicze miejsce tzw. Boleniec czynią ten obszar wręcz magicznym.
Kluki
Miejscowość bardzo urokliwie położona tuż nad Jeziorem Łebsko, skrywa w sobie prawdziwy skarb. Jest nim Muzeum Wsi Słowińskiej, założone w 1963 roku. Obecnie skansen liczy ok. 20 obiektów w tym 7 chałup, 2 stodoły, 2 piece chlebowe, magazyn na łodzie oraz szałas rybacki ze sprzętem dawnych mieszkańców tego miejsca – Słowińców. Co więcej pracownicy Skansenu w Klukach przechowują pamięć o życiu codziennym, obyczajach oraz losach Słowińców. Warto wiedzieć, że co roku w Klukach obywa się tzw. „Czarne Wesele” gdzie na własne oczy można zobaczyć jak żyli na co dzień Słowińcy.
Słowiński Park Narodowy
Słowiński Park Narodowy to Park, który jest mi szczególnie bliski. Przez kilkanaście lat mojej młodości spędzałam tam beztroskie dzieciństwo. Wydmy, Jezioro Łebsko oraz Kluki to miejsca wyjątkowe w Parku. Słowiński Park Narodowy powstał w 1967 roku na ternie około 32 tysięcy ha.
Ustka parking
Warto wiedzieć, że bezpłatne parkingi w Ustce znajdują się na ul. Słupskiej oraz ul. Rybackiej. Natomiast obszar stref płatnego parkowania na drogach publicznych na terenie miasta Ustka wygląda następująco:
- ul. Zaruskiego
- ul. Żeromskiego
- ul. Mickiewicza
- ul. Sprzymierzeńców (od ul. Chopina do ul. Mickiewicza)
- ul. Leśna
- ul. Wczasowa
- ul. Kopernika (od ul. Chopina do ul. Pogodnej)
- ul. Pogodna,
- Plac Wolności
- ul. Piłsudskiego
- ul. Kościuszki
- ul. Kilińskiego
- ul. Beniowskiego parkowanie prawostronne (od ul. Chopina do ul. Mickiewicza)
- ul. Marynarki Polskiej (od budynku przy ul. Marynarki Polskiej 84 do ul. Cz. Kosynierów)
- ul. Mała
- ul. Słowiańska (od ul. Chopina do ul. Mickiewicza)
- ul. Wyszyńskiego
- ul. Jana z Kolna
Warto wiedzieć, że stawki opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych wynoszą:
1) za parkowanie do 30 minut – 1,00 zł;
2) za pierwszą godzinę parkowania – 3,00 zł;
3) za drugą godzinę parkowania – 3,50 zł;
4) za trzecią godzinę parkowania – 4,00 zł;
5) za każdą kolejną godzinę parkowania – 3,00 zł;
6) opłata dzienna za jeden dzień parkowania – 30,00 zł
7) opłata abonamentowa na miesiąc – 150 zł
Ustka noclegi
Booking.com
Reasumując Ustka to całkiem przyjemne miasteczko dla osób, które lubią bliskość natury (Słowiński Park Narodowy) oraz lubią długie piaszczyste plaże. Osobiście polecamy Ustkę tuż przed lub po sezonie wakacyjnym. Ale dla osób, które chcą odpocząć aktywnie jest to miejsce idealne.