Slawonia i Baranja
Slawonia to płaski oraz bardzo żyzny region w północno wschodniej Chorwacji , dlatego jest ważnym źródłem rolnictwa i upraw w całym kraju. Slawonia znana jest również z rasy koni Đakovo Lipicanaca, która od stuleci jest hodowana w Đakovo. Ponadto Slawonia i jej nizinna część wschodniej Chorwacji, jest prawdziwą oazą dla turystów, którzy chcą zastąpić zgiełk miasta ciszą.
Slavonia administracyjnie składa się z następujących regionów: Vukovar – Srijem; Virovitica – Podravina; Požega-Slavonia; Osijek-Baranja; i Brod-Posavina. Warto wiedzieć, że Slawonia jest również bogata w dziedzictwo kulturowe i historyczne. W ciągu ostatnich kilku lat ten region wschodniej Chorwacji, uznał turystykę za priorytet w ramach strategii rozwoju gospodarczego (oprócz rolnictwa) oraz zainwestował znaczne środki w przebudowę istniejących i budowę nowych małych rodzinnych hoteli.
Slawonia jak dojechać?
Mimo, że Slawonia znajduje się 200 do 300 kilometrów od stolicy Zagrzebia, a zwłaszcza Osijek, ma dobre połączenia z resztą kraju. Codziennie między Zagrzebiem a Osijek kursuje kilkadziesiąt wygodnych pociągów i autobusów, a podróż trwa około czterech godzin. Jeśli skorzystacie z wygodnej autostrady z Zagrzebia, dotrzecie do Slavonski Brod w 1,5 godziny a do Osijek w 2,5 godziny. Osijek posiada także międzynarodowe lotnisko, które przyjmuje nawet największe samoloty. Latem dostępne są regularne loty na lotniska Adriatyku, a zima jest zarezerwowana dla lotów czarterowych.
W Vukovar, Ilok i Batinie budowane są porty dla dużych turystycznych statków pływających po Dunaju między Wiedniem a Morzem Czarnym. Vukovar jest jedynym chorwackim portem na Dunaju, przyjmującym nie tylko ładunki, ale tysiące turystów przybywających do Chorwacji każdego roku.
Ponadto operatorzy linii pasażerskich wyrazili duże zainteresowanie portami – w sezonie trwającym od marca do października zatrzymują się w Vukovar kilka razy w tygodniu. Są to luksusowe statki będące własnością zagranicznych spedytorów, zwykle przewożących turystów ze Stanów Zjednoczonych, Niemiec i innych krajów europejskich kursujących między Węgrami a Rumunią.
Slavonia i Baranja co zobaczyć?
Osijek
Osijek jest największym miastem na wschodzie Chorwacji. Ponadto jest gospodarczym i kulturalnym centrum oraz można powiedzieć stolicą Slawonii. Osijek jest także portem rzecznym, położonym na prawym brzegu rzeki Drawy, około 25 km w górę rzeki od jej ujścia do Dunaju. Stolica Slawonii i port rzeczny; położony na prawym brzegu rzeki Drawy. Miasto Osijek składa się ze Starówki, Fort (Tvrda), Śródmieścia oraz Nowego Miasta (XIX wiek).
Ważnymi instytucjami miejskimi są uniwersytet, Chorwacki Teatr Narodowy, Muzeum Slawonii, drukarnia z 1735 r., gimnazjum z 1729 r., szkoła rysunku, zoo oraz kilka innych. Na Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej zbudowano wielofunkcyjną halę sportową o nazwie City Garden, z pięcioma głównymi halami oraz obiektami pomocniczymi. Co ciekawe jej wygląd zewnętrzny i wewnętrzny będzie nowym znakiem- symbolem miasta Osijek.
Ważnymi interesującymi miejscami w Osijek: są Trg Ante Starcevica – główny plac oraz Trg Svetog Roka, duży bulwar wzdłuż rzeki Drawy, a także most dla pieszych, który przechodzi do Baranji (innego regionu chorwackiego). W Osijeku znajduje się również ogród zoologiczny, położony wzdłuż rzeki Drawy.
Osijek jako miasto dzieli się na cztery części – Gornji Grad – Górne Miasto, Tvrda – znana dzielnica barokowa, Donji Grad – Dolne Miasto i Novi Grad – Nowe Miasto.
Ðakovo
Miasto Ðakovo leży na płaskowyżu „Ðakovo” w centralnej części Slawonii, na wysokości 111 metrów. Z 30 000 mieszkańców zajmuje 19 miejsce pod względem wielkości w Republice Chorwacji i drugie w powiecie Osijecko-Baranjska. Szczegóły na stronie www.tz-djakovo.hr.
Mimo, że Ðakovo nie jest centrum regionu Slavonia i jest tylko szóstym co do wielkości miastem we wschodniej Chorwacji, jest ono duchownym centrum Slawonii. Ponadto było centrum administracyjnym Kościoła katolickiego w Bośni przez znaczną część chorwackiej historii. Właśnie dlatego Ðakovo ma najbardziej imponujący oraz najważniejszy budynek sakralny w całej Slawonia i Baranja – katedrę św. Piotra w Ðakovo.
Park Przyrody Kopacki Rit
Kopacki Rit to Chorwacki Park Przyrody położony we wschodniej Chorwacji na obszarze zwanym Baranja – wschodnia granica Chorwacji z Serbią. Kopacki Rit to park przyrody położony bardzo blisko miejsca, w którym rzeka Drawa i Dunaj łączą się, płynąc dalej w kierunku Morza Czarnego.
Popularny Park Przyrody Kopacki Rit jest atrakcyjnym miejscem turystycznym w Slavonii. Jest to wielki zalany obszar wzdłuż prawego brzegu Dunaju, w dużym rogu utworzonym przez Drawę i Dunaj. Żyje tam ponad 2000 gatunków zwierząt i roślin, z których wiele to gatunki rzadkie i zagrożone na poziomie globalnym i europejskim, takie jak 291 gatunków ptaków i 44 gatunki ryb. W 1993 r. Kopacki Rit został wpisany na listę mokradeł o dużym znaczeniu. Odwiedzający mogą zwiedzać Park na specjalnie zbudowanych łodziach turystycznych z profesjonalnymi przewodnikami. Polecamy również odwiedzić zamki Tikveš znajdujące się w parku przyrody w pięknym stuletnim lesie dębowym. Co ciekawe w Kopacki Rit mieszka od pięciu do siedmiu tysięcy jeleni – to tam zastrzelono najlepszego jelenia z nagrodami w Europie. Slawonia ma również inny park przyrody – Papuk.
Park przyrody Papuk
Papuk znajduje się na samym skraju Pozeskiej Doliny (doliny Pozega) czyli płaskiej i żyznej doliny z jedyną górą w okolicy. Najwyższym szczytem jest góra Papuk około 1000 metrów n.p.m. Papuk to popularne miejsce wśród spacerowiczów i turystów z połowy XIX wieku. Wtedy to miejscowy szlachcic miał wizję i zaczął tworzyć park przyrody w Papuk wokół jeziora Jankovac. Od tego czasu spacerowicze i wędrowcy z całej Slawonii odwiedzali Papuk, ciesząc się jej źródlanymi wodami i rewitalizując las. Papuk ma kilka źródeł wodnych – Cadavica, Karasica i Pakra – które zwiększają atrakcyjność tego obszaru, a także świeżość w ciepłych miesiącach letnich. Inną tradycją na Papuk jest uprawa winorośli. południowe stoki Papuk są pełne winnic, które są utrzymywane przez lokalnych producentów wina.
Na wzgórzu Papuku znajduje się kilka schronisk górskich oraz obiektów turystycznych. Między innymi są to: schronisko górskie Lapjak (335 m) – 3 km od Veliki, termalne spa Toplice (296 m) w pobliżu Veliki, schronisko Trisnjica położone 7 km od schroniska Lapjak . Ponadto atrakcyjne są: Nevolja (725 m), wyciąg narciarski nad Jezerce i schronisko górskie Jankovac (475 m) po północnej stronie Papuk. Zwykły dostęp do Papuk odbywa się przez Lapjak, Duboka, Jezerce i Nevolja (zajmuje około 2 godzin), a także Lapjak, Maliscak do Papuk (zajmuje około 4 godzin).
Dojazd drogą z Lapjak – źródło Velicanka – Jankovac (16 km); lub na szczyt Velika Papuk (17 km).
Našice
Našice słyną z zabytków kultury i historii, a także ich pozostałości z czasów średniowiecza. Najbardziej imponującymi budowlami w centrum Našic są dwa zamki hrabiego Pejaceviców, położone w przestronnych angielskich ogrodach. Są to piękne przykłady architektury wiejskiej we wschodniej Chorwacji. Główny, wielki zamek rodziny Pejacevićów zbudowano w 1812 roku , następnie został całkowicie odnowiony po trzęsieniu ziemi w 1817 roku. Rozbudowano go za życia hrabiego Ladislava Pejacevicia.
Slavonski Brod
Slavonski Brod – zbudowany był w czasach imperium Habsburgów. Ponadto wieża w Brod nadal istnieje w swojej oryginalnej formie. To największa wieża z tamtych czasów z największym centralnym budynkiem. System fortyfikacji służył do zapewnienia trwałego pokoju w Slawonii przez dwa i pół wieku.
Poza tym inne miejsca warte uwagi w Slawoni i Baranji to: Vukovar, Bizovacke Toplice, Zupanja, Vinkovci, Pozega, Daruvar, Slatina, Orahovica, Pitomaca, Donji Miholjac i Virovitica o których piszemy na naszym blogu.
Slawonia wydarzenia kulturalne
W Slawonii jak i w innych regionach Chorwacji odbywają się także liczne wydarzenia kulturalne. Pod koniec lipca lub na początku sierpnia Ðakovo, tradycyjnie organizuje Festiwal Haftu od ponad czterech dekad, w których setki stowarzyszeń kulturalnych i artystycznych z całej Chorwacji i zagranicy pokazują swoje twórcze osiągnięcia. Szczególnie interesującą cechą jest procesja wszystkich uczestników, ubranych w stroje ludowe. Na początku września w Vinkovci odbywa się festiwal folklorystyczny – tradycyjne Vinkovci Jeseni (www.vk-jeseni.com).
Każdego roku miasto Valpovo organizuje lato Valpovo, Donji Miholjac organizuje festiwal Miholjac. Natomiast Našice w lecie obchodzą Dni Chorwackich Lasów.
Požega tradycyjnie organizuje festiwal muzyczny Golden Strings of Slavonia (obchodzący 40. rocznicę w 2009 roku) oraz Kulenijada – konkurs dla prywatnych producentów- kulen.
Brodsko Posavlje to festiwal folklorystyczny, który odbywa się w Slavonski Brod od ponad 40 lat. Powstał on w 1963 roku i jest najstarszym festiwalem folklorystycznym w Chorwacji. Poprzez serię różnych pokazów folklorystycznych Brodsko Posavlje przedstawia dziedzictwo folklorystyczne Brodsko Posavlje: od oryginalnego festiwalu folkloru powiatowego Brod-Posavina „Šokadijo sve ti je na glasu”, festiwalu zespołów folklorystycznych hrabstwa „Kad zapjevam i malo zagudim”, Festiwal Folkloru Dziecięcego „Igra kolo maleno”, Festiwal Folklorystyczny Święta Sakralnego, Festiwal Folkloru Choreograficznego. Ponadto odbywają się pokazy towarzyszące obejmują: pokazy powozów konnych, wyścigi drużynowe przez przeszkody oraz targi cukiernicze. Szczegóły na (www.brodsko-kolo.com).
Złoty haft – jedno z najwyższych osiągnięć słowiańskiej sztuki ludowej i prawdopodobnie najwyższe osiągnięcie w działalności wiejskich kobiet ze Slawonii i Baranji. Dzięki haftowi powstały najbardziej luksusowe slawońskie kostiumy, które nadal są wytwarzane w oryginalnej formie, a także przedmioty zdobiące nasze domy i wzbogacające ofertę turystyczną Slavonii (www.zlatovez.com).
Slawonia zamki
Slavonia ma szczególnie bogate dziedzictwo kulturalne i architektoniczne, rejon ten jest bogaty w zamki oraz pałace. Zbudowany na początku XX wieku zamek w Donji Miholjac (www.tz-donjimiholjac.hr) stanowi wyjątkowy budynek tego typu w Chorwacji i tej części Europy. To samo dotyczy zamku myśliwskiego w Bilje (www.tzo-bilje.hr), zbudowanego w wiedeńskim stylu architektonicznym. Hrabiowie pejacewiczni opuścili swoje zamki w Viroviticy, Našicach (www.tznasice.hr) i Osijek (www.tzosijek.hr). Jest też barokowy zamek, który kiedyś należał do hrabiów Noraman-Prandau z parkiem w Valpovo (www.tz-valpovo.com). Zamek rodziny Eltz w Vukovar (www.tzvsz.hr) przechowuje muzealny skarb regionu, szczególnie pozostałości kultury Vucedol ze słynnym Dove Vucedol.
Polecamy również wizytę w rodzinnym zamku Odescalchi w Iloku i jego piwnic z winami (www.ilocki-podrumi.hr). W okolicy znajdują się najlepiej zachowane pozostałości z czasów tureckich – mauzolea tureckie i łaźnia turecka.
Spa w Slawonii
Slawonia jest bogata w wody termalne i mineralne. Zwłaszcza w Bizovac (www.tzobizovac.hr), gdzie na początku lat 70. XX wieku odkryto hipertermiczną wodę o temperaturze aż 96 ° C w szybach naftowych. Bizovacke toplice (www.bizovacke-toplice.hr) jest obecnie najnowocześniejszym i najlepiej wyposażonym uzdrowiskiem w Chorwacji, z wielofunkcyjnym kompleksem kąpielowym i nowoczesnym uzdrowiskiem zapewniającym wyjątkowe wrażenia. Jest to podróż do geologicznej przeszłości i spotkanie z dawno minionym Morzem Panońskim. Kompleks Bizovacke toplice ma około 250 łóżek hotelowych, oferując swoim gościom szereg atrakcji.
Slawonia noclegi
Booking.com
W ostatnim czasie baza turystyczna w Osijek i Bizovac została bardzo rozwinięta. Po przebudowie niektórych czterogwiazdkowych hoteli w Osijek otwarto kilkanaście kolejnych małych hoteli rodzinnych. Odbudowano także hotele w pobliskich Našicach, Požegi, Vinkovci i Vukovar. Oprócz Osijek w Valpovo i Beli Manastir dostępne są 4-gwiazdkowe hotele, a Ðakovo i Našice mają hotele 3-gwiazdkowe. Agroturystyka posiada w Slavoni również bogatą ofertę usług zakwaterowania (www.tzosbarzup.hr).
Miejsca pielgrzymek i turystyki religijnej w Slawonii
-
Sanktuarium w Aljmaš – Svetište Gospe od Utočišta u Aljmašu
Sanktuarium Matki Bożej Sanktuarium w Aljmaš stanowi najważniejsze centrum pielgrzymkowe we wschodniej Chorwacji. Ponadto Aljmaš jest dobrze wyposażonym miejscem turystycznym z kilkoma obiektami gastronomicznymi, parkingami a także miejscami dla pielgrzymów. Aljmaš oferuje również inne atrakcje turystyczne zarówno w mieście, jak i jego bezpośrednim otoczeniu. Obejmuje to przede wszystkim brzeg Dunaju w jednym z najbardziej dostępnych miejsc w regionie oraz winnice Erdut i samo miasteczko Erdut.
-
Sanktuarium w Ilača – Velika Gospa u Ilači
Sanktuarium w Ilaca jest najczęściej odwiedzanym sanktuarium w okręgu Vukovar-Srijem. Świątynia powstała w 1865 r., kiedy to z Nijemci do Ilaca wypłynęła woda ze studni. Tej samej nocy mieszkaniec Ilaca zobaczył Najświętszą Maryję Pannę z Dzieciątkiem Jezus w ramionach podczas snu. Woda wciąż płynie ze studni. Obok studni ustawiono figurę Matki Boskiej, a niezwykłe objawienia stały się coraz częstsze. Dlatego w 1870 roku pobłogosławiono kościół obok studni. Ponadto w 1981 r. zbudowano kamienną kaplicę z posągiem Matki Bożej Ilackiej. Sanktuarium odwiedzają pielgrzymi z całej Chorwacji przez cały rok.
Slawonia kuchnia
Niewiele chorwackich regionów jest tak bogatych w przepisy kulinarne jak region Slavonia. Wiele okazji w życiu mieszkańców Slawonii i Baranji nawoływało do wielkich uroczystości. Wymyślili więc specjalne potrawy na żniwa, narodziny, zaręczyny, wesela, święta sakralne (Boże Narodzenie, Wielkanoc) lub popularne slavońskie dni uboju świń. Szczególnie popularne są potrawy przygotowane według tradycyjnych przepisów: kobanak, gulasz rybny, gulasz z kurczaka i wiele innych. Zwykle przygotowują warzywa w postaci gulaszu z papryką.
Dodatkowo każdy prawdziwy mieszkaniec Slavonii i Baranji zafunduje nam domowy: kulen, szynkę, wędzone kiełbaski i inne typowe przysmaki w swoim domu. Gulasz rybny zajmuje szczególne miejsce wśród licznych specjałów slavońskich. Ryby rzeczne są szczególnie popularne w Slawonii. Zwłaszcza karp na rożnie, pieczony na otwartym ogniu lub sum w mące kukurydzianej podawany z sałatką fasolową ze świeżą cebulą i olejem z pestek dyni. Daniom tym doskonale towarzyszy jedno z win Graševina ze slavońskich piwnic. Słynne wina slavońskie i wina małych producentów są równie popularne w całej Chorwacji i w całej Europie. Co ciekawe pierwsze wino musujące w Chorwacji wyprodukowane w 1896 roku w Slatinie.
Wina w Slawonii
Slawonia ma doskonałe warunki do uprawy winorośli oraz produkcji wina. W przeszłości wina ze Slavoni często znajdowano na stołach cesarzy i szlachty. To właśnie z tej tradycji wywodzą się obecne slavońskie winnice: Srijem, Baranja i Ðakovo na wschodzie oraz Kutjevo na zachodzie Slawonii. Slawonia ma naprawdę doskonałą lokalizację do produkcji dużych ilości wina jakości premium, zwłaszcza białego wina. Centrum rozwoju winiarstwa Slavonii obejmuje obszar wokół miejscowości Kutjevo. Enjingi, Krauthaker i Kutjevo d.d. są najważniejszymi slavońskimi producentami win. Eninjgi, a zwłaszcza Krauthaker, eksperymentują z nowymi odmianami winorośli. Największa beczka wina znajduje się w dawnym dworze Adamovic-Cseh w Erdut. Ponadto miejscowość znana jest z dębowej beczki o pojemności 75 000 litrów, dlatego została wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa. Stary średniowieczny fort w Erdut, uważany za kluczowy punkt widokowy, ponadto zapewnia widok na Dunaj.
Winnice Baranja i Erdut to pierwsze dwa obszary winnic, które stały się częścią – „winnych szlaków” w Unii Europejskiej. Projekt związany jest z rozwojem turystycznym regionów wiejskich zajmujących się uprawą winorośli i produkcją wina. Węgry, Włochy, Hiszpania i Chorwacja są uczestnikami projektu. Natomiast sam projekt jest finansowany przez Unię Europejską. Do tej pory projekt obejmował siedem „winnych szlaków z Węgier, Hiszpanii i Włoch. Dodatkowo Chorwacja współpracowała z sąsiednimi Węgrami, z którymi Okręg Osijek-Baranja podpisał Konwencję ogólną o połączeniu „szlaków winnych”.
Reasumując Slawonia i Baranja to regiony Chorwacji często pomijane i nieznane wśród naszych rodaków. Moim zdaniem niesłusznie. To prawdziwy raj dla miłośników kuchni, historii oraz wielokulturowości. Bo jest to region, który łączy Chorwatów, Serbów i Węgrów pomimo burzliwej historii współczesnej.[:]