Dalmacja

Czas czytania: 14 minut

Dalmacja to nadmorski  region Chorwacji otoczony górami Velebit, Dinar oraz Kamesnica.

Kraina Dalmacja to jedna z najpiękniejszych krain w Europie. Rozciąga się od północnego zachodu na południowy wschód, mniej więcej od Zadaru po Dubrownik. Turystów przyciąga łagodny klimat, wspaniała przyroda oraz bogata historia. Znajdą tu coś dla siebie miłośnicy kąpieli w ciepłym i lazurowym morzu oraz nurkowania w przejrzystej wodzie. Ci, którzy preferują wypoczynek w towarzystwie mają do dyspozycji gwarne ośrodki turystyczne jak Makarska, Split czy Dubrownik. A Ci poszukujący ciszy i samotności mogą się ukryć w którejś z licznych, schowanych przed światem zatoczek.

Nazwa Dalmacja pochodzi od nazwy plemienia Dalmatae, które jest powiązane z iliryjskim słowem delme oznaczającym „owcę”.

Jego łacińska forma Dalmacja dała początek obecnej angielskiej nazwie. W języku weneckim, niegdyś dominującym na tym obszarze, pisano Dalmàssia, a we współczesnym języku włoskim używa się nazwy Dalmazia.

---

Dalmacja – flaga

Flaga Dalmacji składa się z dwóch identycznych poziomych pasów: niebieskiego i żółtego. Podobnie jak flaga Chorwacji, jej współczesne korzenie sięgają okresu Cesarstwa Austro-Węgierskiego, a zwłaszcza Królestwa Dalmacja. Dwukolorowa flaga Dalmacji została zaprojektowana w 1802 r. natomiast wykonana po raz pierwszy w 1803 r. Flaga jest oficjalnie używana jako flaga Królestwa Dalmacji od 1822 r., wtedy to została zaakceptowana przez Radę Królewską w Zadarze. Po 1918 r. nie istniał region administracyjny Dalmacja i nie używano żadnej flagi.

---

Dalmacja w całym swoim regionie ma ciekawe miejsca takie jak:

Przede wszystkim są to miasta Zadar, Split, Dubrownik, Makarska. Ale także Dalmacja może się pochwalić pięknymi wyspami Brač, Korčula, Hvar, Mljet. W Chorwacji na jednej z piękniejszych wysp Dalmacji – Vis, kręcono film z 2018r. Mamma Mia: Here We Go Again!

Dalmacja ma poza tym około 400 km długości wybrzeża Chorwacji. Także , geograficznie dzieli się na części:  północną, środkową  oraz południową. W tym wpisie skupimy się na Dalmacji północnej oraz centralnej.

Dalmacja to region położony na samym południu Chorwacji. Dalmacja obejmuje setki chorwackich wysp  oraz góry Velebit , Biokovo i Sveti Ilija na półwyspie Peljesac.

Dodatkowo, administracyjnie dzieli się również na powiaty takie jak: Zadar, Sibenik-Knin, Split-Dalmacja oraz Dubrownik-Neretwa.

Dubrownik, Split, Trogir, Sibenik oraz Zadar to miasta położone na wybrzeżu dalmatyńskim.  Mieszkańcy Dalmacji to typowi “południowcy”. Często podejmują codzienne czynności w powolnym tempie oraz lubią mieć popołudniowe siesty.

Co więcej klimat w większej części jest tu śródziemnomorski natomiast w głębi lądu łagodny kontynentalny.

Warto wiedzieć, że do jej terenów przynależą takie Parki Narodowe jak m.in: NP PAKLENICA, KRKA, NP KORNATI oraz  NP MLJET. Dodatkowo, obfituje ona w miejsca chronione również przez UNESCO. Są to obiekty kulturalne jak i historyczne  oraz starożytne charakterystyczne dla kultury Morza Śródziemnego.

---

DALMACJA PÓŁNOCNA – Co warto zobaczyć?

• Park Narodowy Paklenica

Park Narodowy Paklenica, obejmuje 95 km kw. pasma górskiego Velebit. Velebit z kolei dzieli kontynentalną Chorwację od wybrzeża Adriatyku oraz zawiera jedne z najwspanialszych górskich krajobrazów w Chorwacji. Park Narodowy Paklenica obejmuje dwa głębokie wąwozy: Velika Paklenica (Wielka Paklenica) oraz Mala Paklenica (Mała Paklenica). Najlepszy czas na wizytę w Parku Paklenica to kwiecień, maj, czerwiec lub wrzesień. Późną wiosną Paklenica jest najbardziej zielona, a strumienie stają się potokami. W lipcu oraz sierpniu wiele strumieni wysycha ponadto może być zbyt gorąco, aby bezpiecznie wędrować po górskich szlakach.

• Zadar, Dalmacja

To główny ośrodek północnej Dalmacji, oraz miasto rzymskich zabytków. Zadarskie wybrzeże jest wyjątkowo nasłonecznione. Walor ten docenił Alfred Hitchcock, który po odwiedzeniu tych stron stwierdził, że zachód słońca w Zadarze jest piękniejszy niż w Kalifornii. Na przełomie czerwca i lipca zazwyczaj odbywa się festiwal teatrów ulicznych – Zadar snova – zadarskie sny. Natomiast muzyczne wieczory w kościele św. Donata organizowane są w sierpniu a festiwal chórów w październiku.

• Organy morskie, Zadar 

Niesamowite “Organy morskie” w Zadarze, zaprojektowane zostały przez lokalnego architekta Nikola Bašić. W perforowanych kamiennych schodach, które schodzą do morza, znajduje się system rur, który wydobywa dźwięki gdy fale przepychają przez rury powietrze. Efekt jest hipnotyzujący, a melodie stają się coraz głośniejsze, gdy przepływa łódź lub prom. Zdecydowanie polecamy usiąść na schodach i przysłuchiwać się dźwiękom morza oraz podziwiać zachód słońca.

• Pozdrowienie słońca, Zadar

Jest to kolejne i dość nietypowe dzieło architekta Nikola Bašić (miejscowego architekta, który zaprojektował również pobliskie Organy morskie). “Pozdrowienie słońca” to 22-metrowy okręg wbudowany w chodnik, wypełniony 300 wielowarstwowymi szklanymi płytami, które zbierają energię słoneczną w ciągu dnia. Po zachodzie słońca powstaje pokaz solarny, który ma symulować układ słoneczny. Jest to miejsce pełne turystów o każdej porze dnia, jednak najbardziej atrakcyjne jest zdecydowanie o zmierzchu i w nocy.

Pozdrowienie słońca w Zadarze – Dalmacja

Na północ od Zadaru znajduje się Nin z pięknymi plażami oraz najmniejszą katedrą na świecie. Dalej na północny wschód znajduje się poszarpany masyw górski Velebit, którego najciekawszą część objęto ochroną jako Park Narodowy Paklenica.

• Nin, Dalmacja 

Nin to jedno z najpiękniejszych miast na zapleczu Zadaru. Miasteczko Nin ma w centrum małą wysepkę, na której znajduje się Stare Miasto. Ponadto Nin znane jest również ze swojego znaczenia jako siedziba biskupów oraz królów, którzy pozostawili po sobie dwa z najpiękniejszych małych kościołów w Dalmacji. Dodatkowo Nin jest to urocze miejsce, które łączy w sobie piękną nadmorską scenerię oraz dużą spuściznę kulturową. Warto poszukać napisów w głagolicy na niektórych starszych budynkach w mieście.

• Sibenik, Dalmacja

Poniżej Zadaru, przy ujściu rzeki Krka, leży Sibenik ze słynną Katedrą Juraja Dalmatinaca. Na północ od miasta Sibenik rzeka Krka tworzy malownicze przełomy i wodospady, które wcielono w granice Narodowego Parku Krka.

Ukoronowaniem architektonicznego piękna wybrzeża Dalmacji jest niekwestionowane arcydzieło głównego architekta Juraja Dalmatinaca – Katedra św. Jakuba w Szybeniku. Została ona zbudowana w całości z kamienia wydobywanego z wysp Brač, Korčula, Rab oraz KRK. Ponadto Katedra jest uważana za największy na świecie kościół zbudowany całkowicie z kamienia, bez cegły oraz drewnianych podpór.

Juraj Dalmatinac

Dalmatinac (rodowity mieszkaniec Zadaru) nie był pierwszym (ani ostatnim) architektem pracującym nad Katedrą św. Jakuba. Budowa rozpoczęła się w 1431 r.  Niezwykła Katedra została ukończona po śmierci Dalmatinaca przez Nikolę Firentinac, który kontynuował budowę fasady w stylu renesansowym. Wszystko zostało ostatecznie ukończone w 1536 roku.

Najbardziej niezwykłą cechą Katedry jest fryz składający się z  71 głów na zewnętrznych ścianach z tyłu budynku. Te portrety – łagodne, zirytowane, komiczne, dumne i pełne lęku – wydają się prawie karykaturami, ale przedstawiają zwykłych obywateli XV wieku.

Ponadto warto też zwrócić uwagę na portal w kształcie lwów na północnej stronie Katedry stworzony przez Dalmatinaca oraz Bonino da Milano. Dwa lwy wspierają kolumny zawierające postacie Adama i Ewy, które wydają się być wyjątkowo zawstydzone swoją nagością.

• Park Narodowy Krka

Rozciągająca się od zachodniej części pasma górskiego Dynara do Adriatyku rzeka Krka na długości 73 km tworzy wspaniałe wodospady określające krajobraz Parku Narodowego Krka. Wodospady te są zjawiskiem krasowym. Ponadto przez tysiąclecia rzeka stworzyła kanion w wapiennych wzgórzach o głębokości do 200 m. Do Parku Narodowego Krka prowadzi pięć głównych wejść. Większość osób odwiedza Park przy okazji wizyty w Szybeniku, dlatego dwa najpopularniejsze wejścia  Skradin i Lozovac znajdują się na południowym krańcu. Pozostałe trzy wejścia znajdują się w Roški Slap, Klasztor Krka i Burnum, do których można dojechać samochodem.

• Zmajevo oko (Smocze oko), Rogoźnica

Jezioro Zmajevo oko to jedno z najbardziej uderzających zjawisk przyrodniczych w północnej Dalmacji. Smocze oko to jezioro w kształcie owalu o powierzchni 10 000 metrów kwadratowych, otoczone jest klifami o wysokości od 4 do 24 metrów. Jezioro Zmajevo oko, połączone jest z Adriatykiem podwodnymi kanałami w otaczającym wapieniu. Zmajevo oko ma maksymalną głębokość do 15 metrów. Co ciekawe, jezioro jest takie niezwykłe, ponieważ w wodzie znajduje się siarkowodór. Można się w nim bezpiecznie kąpać. Ponadto, czasami jezioro „wrze”, gdy sole i gorąca woda wypływają na powierzchnię.

Warto wiedzieć, że wokół jeziora krążą liczne lokalne legendy. Najbardziej znana z nich dotyczy smoka o imieniu Murin, nieślubnego syna Hery i Posejdona, który rządził Heracleą. Chronił on wyspiarzy tak długo, jak mu dawali, co roku w najdłuższy dzień w roku, ich najpiękniejszą dziewczynę jako jego żonę. Niestety żadna dziewczyna nigdy nie przeżyje nocy poślubnej. Pewnego roku Arystoteles, prawnuk Jasona Argonauty, przybył na skrzydlatym koniu- Pegazie i zakochał się w kobiecie wybranej na nagrodę smoka. Arystoteles wyzwał Murina na pojedynek, na szczęście Arystoteles zabił smoka wbijając mu włócznię wykonaną przez boginię Atenę. Umierający Murin wyłupił sobie oczy, z których jedno stopiło skałę, następnie powstała w ten sposób tego depresja, która wypełniła się wodą. Tak według legendy powstało Jezioro Zmajevo oko – Smocze oko.

 

---

DALMACJA CENTRALNA – Co warto zobaczyć?

• Split

Miasto Split to stolica Dalmacji. Ponadto jest to miasto o długiej tradycji kulturalnej, politycznej oraz sportowej, zbudowane wokół Pałacu Dioklecjana. Split jest jednym z największych miast w Chorwacji i jest największym miastem na chorwackim wybrzeżu Adriatyku. Miasto zostało po raz pierwszy zasiedlone, gdy pod koniec trzeciego wieku naszej ery rzymski cesarz Dioklecjan zbudował swój pałac w miejscu dzisiejszego Splitu. Pałac Dioklecjana jest dobrze zachowanym rzymskim pałacem znajdującym się obecnie w samym sercu Splitu. Wiele jego zabytków historycznych i kulturalnych znajduje się w murach Pałacu Dioklecjana. Jednym z nich jest perystyl- główna otwarta przestrzeń w pałacu z kolumnadą złożoną z sześciu kolumn. Natomiast Katedra po wschodniej stronie placu to miejsce, którego nie można przegapić w Splicie.

Split ma własne lotnisko, które łączy je z Zagrzebiem, a także z innymi miastami międzynarodowymi. Różne linie promowe łączą Split ze znajdującymi się w pobliżu wyspami Adriatyku (Korcula, Vis, Lastovo, Hvar, Brac).

Natomiast latem kursują też promy, które łączą Split oraz Ankonę we Włoszech.

Centrum Dalmacji wokół którego kręci się wszystko na tym odcinku wybrzeża, jest Split. To tętniące życiem, chaotyczne, ale  uzależniające miasto (!), które służy również jako główny port promowy na środkowym Adriatyku. Ponadto Split ma dobre połączenia autobusowe z miastami wzdłuż wybrzeża, a także jest głównym portem promowym łączący południowe wyspy Dalmacji.

Główne atrakcje w okolicy Split to ruiny rzymskiej Salony, renesansowe miasto Trogir oraz średniowieczna chorwacka twierdza Klis. Wybrzeże na południe od Splitu jest prawdopodobnie najbardziej urokliwym regionem Dalmacji, z górami lśniącymi nad ciągiem długich kamienistych plaż. Chociaż wzdłuż Riwiery Makarskiej widoki są najpiękniejsze to zatłoczone kurorty zaczynają nieco przytłaczać, szczególnie osoby ceniące ciszę i spokój. Od Breli do Gradac –  położone u podnóża gór Biokovo są ulubionymi destynacjami wakacyjnymi europejczyków jak osób z poza Europy.

• Pałac Dioklecjana, Split

Ten niezwykły kompleks jest jedną z najbardziej imponujących starożytnych budowli rzymskich, jakie istnieją obecnie. Nie spodziewajcie się jednak pałacu ani muzeum – to żywe serce miasta, labiryntowe ulice pełne ludzi, barów, sklepów oraz restauracji. Zbudowano go jako fortecę wojskową, cesarską rezydencję oraz ufortyfikowane miasto. Pałac mierzy 215 m z północy na południe oraz 180 m z wschodu na zachód.

Pałac – historia

Został on zbudowany w IV wieku z błyszczącego białego kamienia sprowadzonego z wyspy Brač, a  sama budowa trwała 10 lat. Dioklecjan nie szczędził wydatków, importując marmur z Włoch i Grecji, a także kolumny oraz 12 sfinksów z Egiptu. Każda ściana ma w środku bramę, która nosi nazwy metali szlachetnych: północna Złota Brama, południowa Brama Brązowa, wschodnia Srebrna Brama oraz zachodnia Żelazna Brama. Pomiędzy wschodnią i zachodnią bramą znajduje się prosta droga (Krešimirova, znana również jako Decumanus), która oddzielała cesarską rezydencję od strony południowej, z jej pokojami i świątyniami, od strony północnej, niegdyś używaną przez żołnierzy i służących.

W granicach pałacu znajduje się 220 budynków, w których mieszka około 3000 osób. Wąskie uliczki kryją przejścia i dziedzińce – niektóre opuszczone i upiorne, inne tętniące muzyką z barów i kawiarni. Często spotykany widok: mieszkańcy wieszają pranie nad głową, dzieci odbijają piłkę o starożytne mury, a babcie siedzą w oknach, obserwując turystów cykających zdjęcia.

• Split – Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny znana także jako katedra św. Domniona lub po chorwacku katedrala sv. Duje lub katedrala sv. Dujma

Ośmioboczna katedra w Splicie jest jednym z najlepiej zachowanych starożytnych rzymskich budynków, które wciąż stoją. Została ona pierwotnie zbudowana jako mauzoleum Dioklecjana, ostatniego słynnego prześladowcy chrześcijan, który został tu pochowany w 311 r.n.e. Co ciekawe w V wieku chrześcijanie, zniszczyli sarkofag cesarza oraz przekształcili jego grób w kościół poświęcony jednemu z jego ofiar. Warto wiedzieć, że bilet do zwiedzania Katedry obejmuje wstęp do jej krypty, skarbu oraz baptysterium ( Świątynia Jowisza ).

Zewnętrzna część budynku jest nadal otoczona oryginalną kolumnadą złożoną z 24 kolumn. Znacznie późniejszy dodatek, wysoka romańska dzwonnica, została zbudowana między XIII a XVI wiekiem oraz odbudowana w 1908 roku po jej zawaleniu. Bilety są sprzedawane osobno do dzwonnicy oraz katedry. Wejście na dzwonnicę polecamy osobom bez lęku wysokości. Strome kamienne schody szybko ustępują miejsca cienkim metalowym schodkom zawieszonym nad wewnętrzną pustą przestrzenią.

Skarbiec

Latem do katedry można wejść przez zakrystię, która znajduje się po prawej stronie budynku. W tej strukturze znajduje się również skarbiec katedry, który jest bogaty w relikwiarze, ikony, szaty kościelne, iluminowane rękopisy oraz dokumenty w głagolicy.

Wewnątrz samej katedry kopulaste wnętrze ma dwa rzędy kolumn korynckich oraz fryz, co zaskakujące, nadal zawiera wizerunki cesarza oraz jego żony. Na lewo od ołtarza głównego znajduje się ołtarz św. Anastazjusza (Sveti Staš; 1448), wyrzeźbiony przez Juraja Dalmatinaca. Przedstawia on płaskorzeźbę Biczowanie Chrystusa, uważaną za jedno z najwazniejszych dzieł rzeźbiarskich swoich czasów w Dalmacji.

Chór

Chór wyposażony jest w XIII-wieczne romańskie siedzenia, najstarsze tego rodzaju w Dalmacji. Inne atrakcje to ambona z XIII wieku; prawy ołtarz, wyrzeźbiony przez Bonino da Milano w 1427 r . oraz sklepienie nad ołtarzem głównym ozdobione malowidłami ściennymi autorstwa Dujama Vuškovicia. Wychodząc, warto spojrzeć na niezwykłe sceny z życia Chrystusa na drewnianych drzwiach wejściowych. Wyrzeźbione przez Andriję Buvinę w XIII wieku, obrazy są przedstawione na 28 kwadratach, po 14 z każdej strony oraz przypominają modę z czasów romańskich.

Polecamy zajrzeć również do krypty, do której prowadzą zewnętrzne drzwi po prawej stronie kościoła. Obecnie kaplica poświęcona jest Świętej Łucji. Ponadto jest to niesamowicie cicha komnata, która pozostaje chłodna nawet w najgorętsze dni. Jeśli interesują Was techniczne aspekty architektury budynku, warto odwiedzić bezpłatną wystawę “New Research on Split Cathedral” w budynku naprzeciwko głównego wejścia.

• Split – Świątynia Jowisza

Chociaż obecnie jest to baptysterium Katedry, ten cudownie nietknięty budynek był pierwotnie starożytną rzymską świątynią poświęconą królowi bogów – Jowiszowi. Nadal ma oryginalne sklepienie kolebkowe oraz ozdobny fryz. Obecnie centralne miejsce zajmuje statua św. Jana Chrzciciela w wykonaniu Ivana Meštrovicia, w którym kiedyś stał Jowisz. Z kolumn, które niegdyś podpierały ganek, pozostała tylko jedna. Czarno-granitowy sfinks strzegący wejścia został zniszczony (dosłownie) przez pierwszych chrześcijan, którzy uważali go za ikonę pogańską.

• Twierdza Klis 

Ta imponująca forteca, rozciąga się wzdłuż wapiennego urwiska, osiągając 385 m w najwyższym punkcie. Twierdza miała na celu kontrolowanie doliny prowadzącej do Splitu. Długa i wąska forma Twierdzy Klis (304 m na 53 m) wywodzi się ze stałych przedłużeń w ciągu tysiącleci. Wewnątrz możemy wspinać się po fortyfikacjach oraz zwiedzić małe muzeum, w którym znajdują się pokazy mieczy i kostiumów oraz szczegółowe informacje na temat brutalnej przeszłości zamku.

Twierdza Klis została założona przez Ilirów w II wieku p.n.e. Następnie stała się twierdzą średniowiecznego chorwackiego księcia Trpimira. Twierdza opierała się atakom przez 25 lat, niestety obrona upadła w 1537 r. Fani Gry o Tron prawdopodobnie rozpoznają twierdzę jako Meereen, gdzie królowa Daenerys Targaryen kazała ukrzyżować wszystkich niewolników w sezonie czwartym.

Klis znajduje się 12 km na północny wschód od centrum Split. Można do niego dojechać autobusem miejskim 22 (koszt 13 KN) z Trg Gaje Bulata lub lokalnego dworca autobusowego w Splicie.

• Trogir – Katedra św. Wawrzyńca

Jedną z głównych atrakcji Trogiru jest trójnawowa wenecka katedra-  jedno z najwspanialszych dzieł architektonicznych w Chorwacji, zbudowana między XIII a XV wiekiem. Mistrz Radovan wyrzeźbił wielki romański portal przedstawiający nagiego Adama i Ewę na grzbiecie lwów z 1240 roku.

Wewnątrz katedry nie przegapcie bogato zdobionej XV-wiecznej kaplicy błogosławionego Ivana Orsiniego, pierwszego biskupa Trogiru (znajduje się ona w połowie drogi wzdłuż lewej ściany). Warto zwrócić uwagę na skarbiec, który zawiera tryptyk z kości słoniowej oraz różne srebrne relikwiarze. Polecamy także wspiąć się na 47-metrową dzwonnicę katedralną, aby podziwiać stare miasto w Trogir.

• Bol, wyspa Brač, plaża Zlatni Rat

Wyspa Brač słynie z kamieniołomów marmuru oraz plaży Zlatni Rat. Brac jest jedną z największych wysp w Dalmacji. Od lądu stałego dzieli go Kanał Brac. Natomiast od wyspy Solta oddzielona jest przez Splitska Vrata a  od wyspy Hvar przez kanał Hvar. Brac ma dobre połączenia promem z miastem Split oraz Makarska. Wyspa posiada również własne lotnisko.

Zlatni rat to najbardziej obfotografowana plaża w Chorwacji, rozciągająca się do morza na około 400 metrów. Pomimo gwaru i ciągłego tłumu „złota róg” to ciekawe miejsce, może nie do odpoczynku ale do zobaczenia.  Plażę tworzy piasek ze żwirkiem, jego kraniec jest ciągle zmieniany przez wiatr oraz fale. Sosny oraz pinie zapewniają cień na plaży, a praktycznie za plażą gwałtownie wznoszą się skaliste klify, co czyni plażę jedną z piękniejszych w Dalmacji. Na zachód od przylądka znajduje się niewielka plaża dla nudystów.

• Wyspa Biševo, Niebieska Jaskinia

Jaskinia położona na wyspie Biševo, przy południowo-zachodnim krańcu wyspy Vis. Ta nadmorska jaskinia jest jedną z najsłynniejszych atrakcji przyrodniczych regionu Dalmacji. Najlepiej podziwiać ją  od 11 rano do południa, kiedy promienie słoneczne przechodzą przez podwodny otwór, podświetlają przy tym wnętrze w pięknym niebieskim światłem. Pod wodą skały błyszczą w kolorze srebrnym na głębokości nawet 16 m. Aby się tu dostać, najłatwiejszą oraz najszybszą opcją jest wycieczka stateczkiem z Komižy.

• Wyspa Vis

Vis jedna z bardziej oddalonych wysp na chorwackim Adriatyku. Słynie z dobrych ryb oraz wina. Dodatkowo polecamy zobaczyć Jaskinię Modra Spilja na wyspie Bisevo. Na Vis istnieje wiele winnic, a Vis od wieków słynęło z wina. Na wyspie znajdują dwa małe miasteczka Vis i Komiza pełne historii z dziką górską scenerią oraz wieloma ścieżkami. Dobre restauracje oferują lokalnie złowione świeże ryby oraz owoce morza podawane z lokalnymi winami.

• Masyw Biokovo

Masyw Biokovo tworzy nastrojowe tło dla miejscowości Makarska oraz całej Riwiery Makarska. Polecamy wycieczkę  23-kilometrową drogą aż do Sveti Jure (1762 m), najwyższego szczytu masywu Biokovo. Za wstęp do parku musimy dokonać opłaty 50 kn/os, dzieci do lat 7 wchodzą do parku za darmo.

• Katedra św. Szczepana, Wyspa Hvar, miejscowość Hvar

Hvar – wyspa Środkowej Dalmacji, słynąca z pól lawendowych oraz architektury renesansowej. Hvar to dalmatyńska wyspa położona między wyspą Korcula a wyspą Brac. Wyspa słynie z bardzo specyficznego i przyjemnego klimatu z dużą ilością słońca, bardzo niewielu dni deszczowych oraz prawie brakiem śniegu.

Katedra św. Szczepana to barokowa katedra, stanowiąca wspaniałe tło głównego placu w miejscowości Hvar. Zbudowano ją na przełomie XVI i XVII wieku podczas renesansu dalmatyńskiego, aby zastąpić ówczesną katedrę zniszczoną przez Turków. Pozostałością po pierwotnym budynku są kamienne płaskorzeźby świętych w pobliżu tylnej części nawy oraz rzeźbione XV-wieczne stalle. Najbardziej charakterystyczną cechą budynku jest wysoka, prostokątna dzwonnica, która wyrasta z dodatkowego okna, nadając katedrze dziwnie ciężki wygląd.

• Fortica, Wyspa Hvar, miejscowość Hvar

Fortica / Twierdza Spanjola/ Cytadela. To nazwy fortecy wzniesionej wysoko nad miastem Hvar na wzgórzu. Nocą jest przepięknie oświetlona. Widoki ze szczytu Twierdzy Spanjola rozciągają się na Hvar oraz sąsiednie wyspy Pakleni (Wsypy piekielne). Na szczyt możemy wejść schodami praktycznie z samego centrum Starego Miasta lub możemy wjechać na sam szczyt (100 KN taksówką z centrum). Zdecydowanie polecamy spokojny spacer schodami a potem po parku okalającym wzgórze i twierdzę.

Bizantyjczycy zbudowali w VI w. pierwotnie na szczycie wzgórza cytadelę, natomiast Wenecjanie rozpoczęli budowę obecnej twierdzy w 1278 roku. Co ciekawe, została ona wzmocniona w 1551 roku, co miało uratować życie ludności Hvaru, która schroniła się tutaj w 1571 roku, kiedy Turcy plądrowali Hvar. Austriacy odnowili twierdzę w XIX wieku, Wewnątrz Forticy znajduje się kolekcja starożytnych amfor odzyskanych z dna morskiego oraz kawiarnia na tarasie.

• Wyspa Lastovo

Wyspa Lastovo to dziewicza oraz odległa wyspa na Morzu Adriatyckim. Ma bogate podwodne życie, a także wiele pokrytych lasem obszarów. Wyspa rozciąga się na ponad 50 kilometrów kwadratowych, słynie z zasobów rybnych. Lastovo i jego archipelag to najnowszy park przyrody Chorwacji. Przez długi czas był niedostępny dla zagranicznych gości. Obecnie jest to idealne miejsce na spokojny wypoczynek, z dala od tłumów turystów.

---

Kuchnia dalmatyńska 

Podstawowymi cechami kuchni dalmatyńskiej są świeże składniki, proste przygotowanie, niewielka ilość intensywnych przypraw oraz mnóstwo świeżych ziół oraz dzikich roślin.

Dalmacja jest bowiem bogata w śródziemnomorskie zioła, takie jak szałwia, liście laurowe, rozmaryn, bazylia, tymianek… które nadają potrawom z tego regionu wyjątkowy aromat i smak. Tradycyjna kuchnia dalmatyńska zbiega się z nowoczesnymi trendami żywieniowymi, które preferują lekką obróbkę termiczną żywności oraz mnóstwo świeżych ryb, oliwy z oliwek oraz warzyw.

Skorupiaki

Na stołach znajdziemy niezliczoną ilość skorupiaków oraz owoców morza. Skorupiaki można również mieszać z makaronem lub ryżem. Chociaż mięso jest spożywane w mniejszej ilości niż w Chorwacji kontynentalnej to jest ono również bardzo ważne w kuchni dalmatyńskiej.  Często gotuje się je w aromatycznych sosach, z warzywami. Ponadto się je grilluje, piecze na rożnie, gotuje pod peka lub podaje jako pyszny wędzony przysmak taki jak pršut (prosciutto) lub panceta (pancetta).

---

101 dalmatyńczyków

To jedna z ras psów gończych. Nazywany również wyżłem dalmatyńskim, a po chorwacku dalmatinac.

Pierwszy opis dalmatyńczyka pochodzi z 1719 r z Chorwacji, stąd wzięła się nazwa tej razy. Legenda głosi również, że dalmatyńczyki posiadają tyle cętek ile jest wysp na wybrzeżu Dalmacji. Początkowo psy te broniły swoich właścicieli. Po kilkudziesięciu latach odkryto, że psy te są łatwe w tresurze, a dzięki swemu umaszczeniu są atrakcyjne wizualnie. Dlatego też, stały się popularne na występach w cyrkach.

Dalmatyńczyki mają charakterystyczne umaszczenie. Są czysto białe z licznymi czarnymi lub brązowymi cętkami.

---

Na koniec zdecydowanie polecamy ten rejon Chorwacji oraz zapraszamy do pozostałych wpisów o Dalmacji m.in:

Igrane – http://naszepodroze.edu.pl/chorwacja/dalmacja/igrane/